Trong những năm gần đây, cộng đồng game thủ trên toàn thế giới đã chứng kiến một xu hướng đáng lo ngại: giá game tăng chóng mặt. Không chỉ giá cơ bản của các tựa game AAA đã leo lên mức 70 USD, mà nhiều trò chơi như Mario Kart World hay The Outer Worlds 2 còn được niêm yết với giá 80 USD. Đáng chú ý hơn, sự xuất hiện ngày càng phổ biến của các phiên bản “premium” hay “ultimate” có giá 100 USD đã khiến nhiều người chơi đặt câu hỏi về giá trị thực sự mà họ nhận được. Liệu những phiên bản game cao cấp này có thực sự đáng giá, hay chỉ là một chiêu trò tinh vi của các nhà phát hành để tăng doanh thu?
Ban đầu, cái tên “premium” có thể khiến người chơi liên tưởng đến các “collector’s edition” truyền thống với những vật phẩm vật lý độc đáo. Tuy nhiên, các phiên bản 100 USD hiện nay lại rất khác biệt, và chính sự khác biệt này đã phơi bày bản chất: chúng chủ yếu tồn tại để đẩy giá bán trung bình của trò chơi lên cao mà không thực sự mang lại giá trị tương xứng cho game thủ.
Hình ảnh minh họa chi phí chơi game tăng, console Nintendo Switch 2 nhận tiền
Phiên bản “Premium” hiện đại là gì? Phân biệt với Collector’s Edition
Để hiểu rõ hơn về các phiên bản “premium” đang gây tranh cãi, chúng ta cần phân định rạch ròi giữa chúng và các phiên bản sưu tầm (collector’s edition) thực thụ. Lấy ví dụ Doom: The Dark Ages, một tựa game đã ra mắt cả hai loại phiên bản, sẽ giúp làm rõ sự khác biệt này.
Thực phẩm kỹ thuật số và quyền truy cập sớm: Một cái giá đắt đỏ
Phiên bản Collector’s Edition của Doom: The Dark Ages có giá 200 USD, đi kèm với một bức tượng vật lý, hộp đựng game bằng thép (steelbook) và tất nhiên là bao gồm cả các vật phẩm kỹ thuật số (digital goodies) có trong phiên bản premium. Ngược lại, phiên bản Premium Edition của Doom: The Dark Ages (có cả bản đĩa vật lý và bản kỹ thuật số) chỉ đơn thuần cung cấp thêm một bản nhạc nền kỹ thuật số (digital soundtrack), sách ảnh nghệ thuật (art book) kỹ thuật số, các skin độc quyền, và điều đáng nói nhất: quyền truy cập sớm (early access) hai ngày.
Sự khác biệt cốt lõi ở đây là: với số tiền bỏ ra thêm khoảng 30 USD cho phiên bản premium, người chơi chỉ nhận được các vật phẩm kỹ thuật số. Trong khi đó, một bản collector’s edition truyền thống luôn đi kèm với các món đồ vật lý có giá trị sưu tầm. Vấn đề nằm ở chỗ, liệu những “thực phẩm kỹ thuật số” này có đáng giá với khoản tiền chênh lệch hay không.
Bìa game Doom The Dark Ages, ví dụ về phiên bản Collector's và Premium
Quyền truy cập sớm: Gieo rắc nỗi sợ bỏ lỡ (FOMO) mà không mang lại giá trị
Tiếp tục với ví dụ Doom: The Dark Ages, và nếu bạn mở bất kỳ cửa hàng game kỹ thuật số nào, bạn sẽ thấy xu hướng này phổ biến ở nhiều game khác, như Tony Hawk’s Pro Skater 3 + 4 vừa phát hành.
Đầu tiên, các vật phẩm kỹ thuật số như nhạc nền hay sách ảnh nghe có vẻ hấp dẫn trên lý thuyết, nhưng định dạng để truy cập chúng trên console thường là một ứng dụng riêng biệt, khiến việc sử dụng trở nên bất tiện. Không ai muốn khởi động một ứng dụng riêng chỉ để nghe nhạc nền game trên Xbox hay PlayStation cả. Các skin, từng là nội dung có thể mở khóa được trong quá khứ, giờ đây lại bị khóa sau mức giá premium.
Tuy nhiên, phần đáng lên án nhất chính là early access – một hành vi “móc túi trắng trợn” nhất. Những quảng cáo này thường ngụ ý đây là một đợt phát hành đặc biệt, nhưng thực tế, các công ty chỉ đơn giản là ra mắt game sớm hơn vài ngày. Bạn đang chi tiền chỉ để có thể chơi game sớm hơn một chút so với những người khác. Khi ba ngày “đặc quyền” đó trôi qua, phiên bản premium 100 USD đột nhiên giảm giá trị, trong khi giá của nó lại không hề thay đổi. Điều này tạo ra một nỗi sợ bỏ lỡ (FOMO – fear of missing out) không cần thiết, ép buộc người chơi phải chi nhiều hơn chỉ để không bị tụt lại phía sau.
Gom gói DLC chưa công bố vào phiên bản ra mắt: Chiêu trò mới của Season Pass
Không phải mọi phiên bản “premium” 100 USD đều đi kèm với quyền truy cập sớm. Thay vào đó, chúng ta lại thấy một cách mới để bán các gói mở rộng (Season Pass). Khi Season Pass lần đầu tiên được giới thiệu, đã có một làn sóng phản đối mạnh mẽ từ game thủ vì phải trả tiền cho các gói DLC game chưa được phát hành. Một số công ty đã tìm cách lách luật bằng cách chỉ bán DLC thông qua Season Pass. Tuy nhiên, một chiêu trò mới đã xuất hiện thông qua các phiên bản premium.
Ví dụ, phiên bản kỹ thuật số 130 USD của Borderlands 4 đi kèm với một loạt skin và vật phẩm trang trí chỉ có ở các phiên bản đắt tiền hơn. Nhưng đáng nói hơn, phiên bản Super Deluxe 130 USD còn bao gồm “Vault Hunter Pack”, hứa hẹn hai gói DLC hậu ra mắt với các nhân vật và khu vực câu chuyện mới. Nghe có vẻ hấp dẫn, nhưng bạn đang trả tiền cho các gói DLC mà bạn thậm chí còn không biết nội dung của chúng là gì, cho một trò chơi mà bạn còn chưa trải nghiệm. Thêm vào đó, không có cách nào để biết gói DLC đó có bao gồm tất cả các nội dung mở rộng sau này hay không. Nếu đó chỉ là 2 trong số 6 gói DLC, thì bỗng nhiên, khoản tiền bạn bỏ ra không còn là một món hời nữa.
Bìa game Borderlands 4, minh họa chiến lược gói DLC chưa công bố
Vẫn có những ngoại lệ và lựa chọn khôn ngoan cho game thủ
Mặc dù nhiều công ty game, đặc biệt là Xbox, đã nhanh chóng nhảy vào xu hướng này, vẫn có những nhà phát hành không đi theo lối mòn. Điển hình là Nintendo. Mặc dù Nintendo có thể chịu trách nhiệm cho việc một số trò chơi điện tử của họ có giá 80 USD (như trường hợp Mario Kart World), hãng này gần như không bao giờ tạo ra các phiên bản đặc biệt dưới dạng premium edition hay cung cấp early access game trả phí. Mặc dù nhiều người có thể mong muốn Nintendo tạo ra các phiên bản collector’s edition thực sự cho những game yêu thích, nhưng sự đánh đổi của việc không bị áp lực phải trả thêm 30 USD để chơi Donkey Kong Bananza sớm hai ngày là hoàn toàn chấp nhận được.
Mặt khác, điều quan trọng là người chơi không bị bắt buộc phải mua những phiên bản này. Bạn có thể cảm thấy bị bỏ lỡ khi thấy người khác đăng bài về game trong thời gian early access, nhưng nếu có thể kiên nhẫn, điều đó thực sự không quan trọng. Hơn nữa, bạn không nhất thiết phải mua game ngay khi chúng vừa phát hành. Thông thường, bạn có thể tiết kiệm một khoản tiền đáng kể bằng cách đợi vài tháng để mua game trong các đợt giảm giá mạnh. Tất nhiên, nếu bạn là kiểu người mua game như vậy, bạn có lẽ sẽ không bao giờ bị cám dỗ bởi việc trả tiền để được chơi sớm ba ngày.
Ảnh bìa game Mario Kart World, một trong những tựa game có giá tăng
Bản chất của Premium Edition: Trả nhiều hơn, nhận ít hơn
Cuối cùng, điều khiến các phiên bản “premium” chỉ chứa các phần thưởng kỹ thuật số trở nên đáng thất vọng là giá trị mà chúng mang lại quá thấp so với chi phí tăng thêm. Điều này đặc biệt đúng với quyền truy cập sớm. Vẫn còn rất nhiều game sắp ra mắt trong năm nay có những phiên bản này, như The Outer Worlds 2 và Madden 26.
Mặc dù tất cả các game này đều quảng cáo “quyền truy cập sớm”, nhưng điều quan trọng là phải nhận ra rằng điều đó không thực sự đúng. Thay vào đó, ngày ra mắt thực tế chính là khi thời gian early access bắt đầu, và ngày phát hành của phiên bản tiêu chuẩn đang bị trì hoãn một cách có chủ đích nhằm thu thêm tiền từ người dùng. Mặc dù khó có thể mong đợi hành vi này sẽ biến mất trong tương lai gần, hy vọng rằng việc người chơi không mua những phiên bản này có thể khiến các phiên bản game premium trở nên ít phổ biến hơn.
Bìa game The Outer Worlds 2, ví dụ về game có phiên bản Premium kèm Early Access
Kết luận
Các phiên bản game “premium” với mức giá 100 USD hoặc hơn, đặc biệt khi chúng chỉ cung cấp các vật phẩm kỹ thuật số và quyền truy cập sớm, đang trở thành một vấn đề đáng lo ngại trong ngành game. Chúng được thiết kế tinh vi để tạo ra cảm giác “phải có” và tận dụng tâm lý FOMO của người chơi, buộc họ phải chi trả nhiều hơn mà không nhận được giá trị thực sự tương xứng. Thay vì là một đặc quyền, “early access” đang dần biến thành một chiến lược trì hoãn ngày phát hành thực tế để tối đa hóa lợi nhuận.
Là một game thủ thông thái, hãy cân nhắc kỹ lưỡng trước khi quyết định chi tiền cho những phiên bản này. Đừng để những chiêu trò tiếp thị làm mờ mắt bạn khỏi giá trị cốt lõi của trò chơi. Hãy tìm kiếm thông tin, đọc các đánh giá, và đôi khi, việc chờ đợi một thời gian ngắn để mua game với giá tốt hơn sẽ mang lại trải nghiệm hài lòng hơn rất nhiều. Chia sẻ ý kiến của bạn về vấn đề này và cùng xây dựng một cộng đồng game thủ thông thái hơn!
