Trong thế giới công nghệ nói chung và ngành game nói riêng, những thảm họa truyền thông (PR disasters) không chỉ là một sự cố đơn thuần. Chúng có thể gây ra những tổn thất nặng nề, không chỉ đối với các studio phát triển hay bản thân trò chơi/thương hiệu, mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến cộng đồng game thủ – những người luôn dành sự ủng hộ nhiệt thành nhất. Từ những buổi ra mắt đầy lỗi lầm, những lời hứa suông không được thực hiện, cho đến hành vi dối trá trắng trợn, các sự kiện này thường trở thành tâm điểm của sự chú ý, thậm chí còn lớn hơn chính tựa game đó. Chúng định hình nhận thức của công chúng, châm ngòi cho sự phẫn nộ của fan và đôi khi phải mất nhiều năm để khắc phục, hoặc tệ hơn là không bao giờ có thể hồi phục được.
Những thất bại PR và khủng hoảng truyền thông đình đám nhất trong lịch sử ngành game
Ngành công nghiệp game đã chứng kiến không ít những vụ bê bối khiến người hâm mộ mất lòng tin. Những câu chuyện dưới đây là minh chứng rõ ràng cho việc một sản phẩm công nghệ thất bại không chỉ vì chất lượng kém, mà còn vì cách truyền thông và quản lý khủng hoảng sai lầm.
7. SimCity (2013): Lời Hứa Online Và Sự Thật Đắng Lòng
Bản tái khởi động của SimCity vào năm 2013 của EA được kỳ vọng sẽ làm sống lại dòng game xây dựng thành phố kinh điển với cơ chế mới và đồ họa thế hệ tiếp theo. Tuy nhiên, nó nhanh chóng biến thành một thảm họa ngay khi người chơi cố gắng đăng nhập. Yêu cầu “luôn online” của game, nhằm hỗ trợ chơi khu vực và bảo vệ bản quyền (DRM), đã khiến các máy chủ bị quá tải, gần như không thể chơi được trong nhiều ngày sau khi ra mắt. Những game thủ may mắn đăng nhập được thì gặp phải tình trạng giật lag, kết nối không ổn định và ngắt kết nối ngẫu nhiên, đẩy họ trở lại hàng chờ vô tận.
Vào thời điểm đó, EA khăng khăng rằng kết nối internet là cần thiết để game hoạt động chính xác. Tuy nhiên, các modder sau này đã chứng minh rằng game hoàn toàn có thể chạy offline dễ dàng. Lời giải thích của EA bị coi là không trung thực, và làn sóng chỉ trích ngày càng dâng cao. Điểm đánh giá giảm mạnh, và người hâm mộ yêu cầu hoàn tiền. Thảm họa này đã dẫn đến sự sụt giảm tức thì số lượng người chơi và cuối cùng đã dập tắt mọi động lực phát triển cho dòng game SimCity. Sau sự ra đời của Cities: Skylines, SimCity dần rơi vào quên lãng khi EA tập trung vào con gà đẻ trứng vàng The Sims.
6. Battlefield 2042 (2021): Sụp Đổ Của Một Lời Hứa Hão
Battlefield 2042 được quảng bá là sự trở lại của những cuộc chiến quy mô lớn, nhưng phiên bản ra mắt vào tháng 11 năm 2021 lại hoàn toàn không như vậy. Trò chơi bị ám ảnh bởi vô số vấn đề kỹ thuật: lỗi nghiêm trọng làm hỏng trải nghiệm, thiếu bảng xếp hạng, đăng ký bắn trúng kém (hit registration), và cơ chế điều khiển phương tiện tệ hại. Việc giới thiệu “Specialists” thay vì vai trò lớp nhân vật truyền thống đã gây hoang mang cho những người hâm mộ lâu năm và làm suy yếu chiều sâu chiến thuật của thương hiệu. Bản beta mở, vốn dĩ để tạo hiệu ứng, lại phơi bày những vấn đề nghiêm trọng. EA khăng khăng rằng các vấn đề này dựa trên một bản build cũ hơn, nhưng người chơi không tin.
Các bản cập nhật sau khi ra mắt đã không thể ngăn chặn làn sóng phản hồi tiêu cực. Số lượng người chơi sụt giảm nghiêm trọng, và ngay cả nhiều tháng sau khi phát hành, Battlefield 2042 vẫn bị bao vây bởi tranh cãi. Các báo cáo nội bộ sau này tiết lộ rằng quá trình phát triển game đã bị gấp rút và hỗn loạn, trầm trọng hơn bởi sự chuyển đổi sang làm việc từ xa trong đại dịch COVID-19. Thảm họa PR này đã buộc EA phải đánh giá lại cách tiếp cận của mình với dòng game Battlefield, thậm chí phải tái cấu trúc các nhóm phát triển. Mặc dù đã có những cải thiện kể từ khi ra mắt, thất bại ban đầu đã để lại vết nhơ lâu dài trong di sản của trò chơi và làm xa lánh một phần đáng kể người chơi trung thành.
5. No Man’s Sky (2016): Từ Khủng Hoảng Đến “Kỳ Tích” Cộng Đồng
No Man’s Sky được thổi phồng là một tựa game khám phá không gian mang tính cách mạng, với các hành tinh được tạo theo quy trình (procedurally generated), chế độ nhiều người chơi liền mạch và một vũ trụ gần như vô tận để khám phá. Làn sóng truyền thông, phần lớn được thúc đẩy bởi các cuộc phỏng vấn và xem trước của giới truyền thông, đã vẽ ra một tầm nhìn đầy tham vọng làm say mê hàng triệu game thủ. Nhưng khi trò chơi ra mắt vào tháng 8 năm 2016, người chơi nhanh chóng phát hiện ra nhiều tính năng được hứa hẹn, chẳng hạn như gặp gỡ người chơi khác trong thời gian thực và các hành tinh đa dạng để khám phá, đều chưa được phát triển hoặc hoàn toàn không có.
Sự phản ứng dữ dội diễn ra nhanh chóng và gay gắt. Các cáo buộc quảng cáo sai sự thật tràn ngập các diễn đàn, và điểm đánh giá trên Steam ngay lập tức hủy hoại danh tiếng của trò chơi. Nhà phát triển chính Sean Murray im lặng trong nhiều tháng, tránh tiếp xúc với giới truyền thông trong khi Hello Games âm thầm làm việc để khắc phục. Cơ quan Tiêu chuẩn Quảng cáo của Vương quốc Anh thậm chí đã mở một cuộc điều tra về hành vi tiếp thị gây hiểu lầm. Bất chấp sự ra mắt thảm hại, Hello Games cuối cùng đã lật ngược tình thế. Nhờ rất nhiều nỗ lực và quyết tâm cùng hàng năm trời cập nhật miễn phí, bao gồm xây dựng căn cứ, chế độ nhiều người chơi và nâng cấp đồ họa, No Man’s Sky đã phát triển thành trải nghiệm mà người hâm mộ ban đầu đã được hứa hẹn.
4. Cyberpunk 2077 (2020): Khi Kì Vọng Vỡ Tan
Sau gần một thập kỷ chờ đợi, Cyberpunk 2077 ra mắt vào tháng 12 năm 2020 và ngay lập tức gây thất vọng nặng nề. Trò chơi tràn ngập lỗi và vấn đề hiệu suất, đặc biệt là trên các hệ máy console PlayStation và Xbox, nơi nó thường xuyên bị crash hoặc chạy với tốc độ dưới 30 khung hình/giây. Người chơi cảm thấy bị lừa dối; các trailer và bản xem trước ban đầu ít có điểm tương đồng với trải nghiệm cuối cùng dành cho người chơi console. Để che giấu những khuyết điểm của trò chơi trước khi phát hành, CD Projekt Red đã hạn chế rất ít bản cho các nhà phê bình trên PC, và hầu hết giữ kín cảnh quay trên console cho đến ngày game ra mắt.
Phản ứng dữ dội diễn ra ngay lập tức. Yêu cầu hoàn tiền tràn ngập, Sony đã gỡ trò chơi khỏi PlayStation Store và nhiều vụ kiện tập thể đã được đệ trình chống lại công ty. CD Projekt Red đã đưa ra nhiều lời xin lỗi công khai và cam kết một lộ trình sửa lỗi dài hạn, nhưng thiệt hại đã xảy ra. Studio từng được yêu mến đã mất một phần đáng kể thiện chí mà họ đã xây dựng từ The Witcher 3. Mặc dù Cyberpunk 2077 đã được vá và cập nhật kể từ đó, nhưng buổi ra mắt của nó vẫn là một trong những thất bại khét tiếng nhất trong ngành game và là một lời nhắc nhở rõ ràng về rủi ro của việc hứa quá lời và thực hiện kém hơn.
3. Diablo Immortal (2018): “Mấy Ông Không Có Điện Thoại Sao?”
Tại BlizzCon 2018, người hâm mộ háo hức chờ đợi tin tức về một tựa game Diablo chính thống. Thay vào đó, họ bị sốc bởi thông báo về Diablo Immortal, một tựa game chỉ dành cho di động được phát triển với sự hợp tác của NetEase. Phản ứng dữ dội bùng nổ ngay lập tức. Khán giả tại sự kiện đã la ó rõ ràng, và một người tham dự đã công khai hỏi trong buổi hỏi đáp liệu đây có phải là một trò đùa Cá tháng Tư ngoài mùa hay không. Câu trả lời đầy thất vọng từ nhà phát triển chính Wyatt Cheng, “Mấy ông không có điện thoại sao?”, đã lan truyền rộng rãi, trở thành biểu tượng cho sự mất kết nối của studio với cộng đồng người hâm mộ cốt lõi.
Blizzard đã thất bại trong việc thấu hiểu khán giả của mình, đặc biệt là cộng đồng người chơi PC tận tâm, đã châm ngòi cho một làn sóng giận dữ trên các mạng xã hội và diễn đàn game. Người hâm mộ cáo buộc công ty ưu tiên các hoạt động kiếm tiền tệ hại hơn là tạo ra một trò chơi thực sự, khi các meme chế giễu màn ra mắt thiếu tinh tế lan truyền nhanh chóng trên mạng xã hội. Thảm họa này đã làm tổn hại uy tín của Blizzard và phủ một bóng đen lên thương hiệu Diablo. Mặc dù Diablo Immortal cuối cùng đã trở thành một thành công tài chính, nhưng vết nhơ PR vẫn còn đó, làm giảm đi mọi sự háo hức cho các thông báo trong tương lai, bao gồm cả Diablo IV, trong nhiều năm sau đó.
2. Fallout 76 (2018): Khi Bethesda Mất Phương Hướng Với Game Online
Bethesda nổi tiếng với việc tạo ra một số tựa game RPG một người chơi hay nhất thị trường, nhưng khi Fallout 76 ra mắt dưới dạng một game online, nó đã chia rẽ cộng đồng người hâm mộ. Một số game thủ thích ý tưởng có thể chơi Fallout với bạn bè, nhưng những người khác lại ghét việc họ không thể chơi game một mình. Nhưng điều mà cả hai bên đều ghét ngang nhau là không có NPC (nhân vật không phải người chơi) nào trong game, và phần lớn câu chuyện được kể thông qua các đoạn ghi âm. Và đúng theo phong cách Bethesda, sau những làn sóng chỉ trích và thất vọng ban đầu đã phần nào lắng xuống, người chơi lại nhận được một mớ hỗn độn đầy lỗi. Khi ra mắt, trò chơi phải chịu đựng vô số lỗi, vấn đề hiệu suất và AI kẻ thù còn nhiều sai sót.
Các nhà phê bình và người hâm mộ đều chỉ trích việc thiếu NPC, hệ thống xây dựng vụng về và lối chơi lặp lại. Nhưng các vấn đề kỹ thuật chỉ là khởi đầu. Phiên bản Power Armor Collector’s Edition của game hứa hẹn một chiếc túi vải canvas chất lượng cao và mũ giáp Power Armor nhưng lại chỉ đi kèm với một chiếc túi nylon mỏng manh thay thế. Khi người hâm mộ phàn nàn và yêu cầu hoàn tiền, Bethesda chỉ đề nghị một khoản bồi thường nhỏ là 5 USD tiền tệ trong game (Atoms). Tệ hơn nữa, một lỗi hệ thống hỗ trợ đã vô tình làm lộ dữ liệu người dùng. Các tranh cãi cứ thế leo thang, mỗi sự kiện lại thêm dầu vào ngọn lửa giận dữ của cộng đồng. Bethesda đã cố gắng lấy lại quyền kiểm soát bằng các bản cập nhật và mở rộng nội dung, nhưng thiệt hại đã quá lớn. Fallout 76 trở thành một trò đùa trong cộng đồng game thủ và là một ví dụ điển hình về cách không nên xử lý một buổi ra mắt game dịch vụ trực tuyến.
1. Star Wars Battlefront II (2017): Cuộc Chiến Hộp Loot Thay Đổi Cả Ngành
Khi EA ra mắt Star Wars Battlefront II, sự mong đợi là rất cao. Nhưng những gì sau đó diễn ra đã trở thành một trong những thảm họa PR tồi tệ nhất trong ngành game. Cuộc tranh cãi bắt đầu với hệ thống hộp loot (loot box) cực đoan của trò chơi, vốn khóa các nhân vật biểu tượng như Darth Vader đằng sau quá trình cày cuốc tốn thời gian trừ khi người chơi chịu chi tiền thật. Làn sóng phản ứng dữ dội diễn ra nhanh chóng, với những lời buộc tội về cơ chế “trả tiền để thắng” (pay-to-win) tràn ngập các tiêu đề báo chí. Một bình luận khét tiếng trên Reddit từ đội ngũ cộng đồng của EA cố gắng biện minh cho hệ thống này đã trở thành bình luận bị “downvote” nhiều nhất trong lịch sử Reddit:
“Mục đích là mang lại cho người chơi cảm giác tự hào và thành tựu khi mở khóa các anh hùng khác nhau.”
Áp lực từ công chúng và chính trị đã theo sau, với các chính phủ ở Bỉ và Hà Lan điều tra trò chơi vì hành vi kiếm tiền phi pháp và cờ bạc bất hợp pháp trên các sản phẩm được bán cho trẻ vị thành niên. EA đã vội vã tắt tính năng mua bán bằng tiền thật vài ngày trước khi ra mắt, nhưng thiệt hại đã xảy ra. Sự phẫn nộ đã buộc EA phải đại tu toàn bộ chiến lược kiếm tiền của mình và kích hoạt một cuộc tranh luận toàn ngành về hộp loot và cơ chế cờ bạc. Mặc dù trò chơi sau này đã được cải thiện thông qua các bản cập nhật và mở rộng nội dung, nhưng buổi ra mắt của nó vẫn là một cột mốc quan trọng trong việc quản lý PR kém. Nó đã định hình lại cách các nhà phát triển tiếp cận các giao dịch mua trong trò chơi và các quy định, chứng minh rằng ngay cả sức mạnh của thương hiệu Star Wars cũng không đủ để vượt qua một cơn ác mộng PR.
Những Bài Học Vô Giá Từ Các Thảm Họa PR Trong Ngành Game
Những thảm họa PR đình đám này không chỉ đơn thuần là việc các trò chơi được sản xuất kém chất lượng. Chúng là câu chuyện về các studio đã phớt lờ người hâm mộ, sử dụng chiến thuật tiếp thị sai lệch và triển khai các hoạt động kiếm tiền mang tính săn mồi, nhằm tận dụng lòng tin của game thủ. Mỗi tựa game được đề cập ở đây đều là lời nhắc nhở rằng, trong thị trường game đầy cạnh tranh, nhận thức của cộng đồng có thể tạo nên hoặc phá vỡ một buổi ra mắt sản phẩm.
Giao tiếp rõ ràng, quản lý kỳ vọng một cách trung thực và sự minh bạch là con đường duy nhất để các studio có một buổi ra mắt thành công mà không gây ra tranh cãi. Hãy luôn đặt trải nghiệm và giá trị cho người chơi lên hàng đầu, vì đó mới là nền tảng vững chắc nhất cho bất kỳ sản phẩm công nghệ nào. Bạn có suy nghĩ gì về những thảm họa này? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn ở phần bình luận bên dưới!
