Việc Bungie, nhà phát triển game nổi tiếng, thông báo trì hoãn vô thời hạn tựa game bắn súng sinh tồn (extraction shooter) sắp tới của họ, Marathon, đã khiến nhiều game thủ, đặc biệt là fan của PlayStation, không khỏi thất vọng. Theo một bài đăng trên blog chính thức, Bungie cho biết họ cần thêm thời gian để hoàn thiện các khía cạnh sinh tồn và cải thiện trí tuệ nhân tạo (AI) trong game. Mặc dù sự chậm trễ này có thể bắt nguồn từ chiến lược dịch vụ trực tuyến (live-service) đang gặp khó khăn của PlayStation hay những tranh cãi gần đây của chính Bungie (như việc bị tố sử dụng trái phép artwork trong Marathon), một phần không nhỏ nguyên nhân có thể nằm ở bản thân thể loại extraction shooter. Liệu đây có phải là “mỏ vàng” tiếp theo của ngành game, hay chỉ là một xu hướng ngách khó lòng đạt được thành công đại chúng như thể loại Battle Royale từng làm được?
Hình ảnh bìa game Marathon với logo và một nhân vật chiến binh
Extraction Shooter Là Gì Và Tại Sao Khó Tiếp Cận Game Thủ Phổ Thông?
Extraction shooter là một thể loại game bắn súng góc nhìn thứ nhất (FPS) nhiều người chơi, thường kết hợp yếu tố PvPvE (người chơi đấu với người chơi và môi trường). Người chơi sẽ bước vào một khu vực chơi rộng lớn, đối mặt với cả đối thủ là người chơi khác và các nhân vật NPC do AI điều khiển. Mục tiêu chính là tìm kiếm tài nguyên, vật phẩm quý giá, và quan trọng nhất là phải thoát hiểm thành công với số chiến lợi phẩm đó để sử dụng trong các lượt chơi tiếp theo. Nếu chết, bạn sẽ mất tất cả những gì đang mang theo, tạo ra một cảm giác rủi ro và nguy hiểm thực sự trong suốt quá trình chơi.
Cơ chế gameplay cốt lõi: Rủi ro cao, phần thưởng lớn
Cơ chế “chết là mất tất cả” (loot wipe) này là đặc trưng và cũng là điểm hấp dẫn cốt lõi của extraction shooter đối với cộng đồng game thủ hardcore. Escape From Tarkov là một trong những tựa game thành công nhất và tiêu biểu nhất của thể loại này, nổi tiếng với độ khó cao và tính chiến thuật sâu sắc. Mặc dù không có trên Steam nên khó theo dõi số liệu chính xác, nhưng sự ảnh hưởng của nó là không thể phủ nhận. Một ví dụ khác là Hunt Showdown, một extraction shooter phổ biến khác trên Steam, thường xuyên nằm trong top 100 game được chơi nhiều nhất.
Tuy nhiên, chính yếu tố hardcore này lại là rào cản lớn đối với game thủ phổ thông. Khả năng mất trắng thành quả sau hàng giờ cày cuốc có thể tạo ra cảm giác căng thẳng và phấn khích cho người chơi có kinh nghiệm, nhưng lại dễ dàng gây nản lòng và thất vọng cho những người chơi casual, những người không muốn bỏ ra quá nhiều thời gian và công sức để làm quen với cơ chế khắc nghiệt này.
Tổng hợp hình ảnh từ game bắn súng sinh tồn hardcore Escape From Tarkov
Casual Hóa Thể Loại: Bài Học Từ Battle Royale Liệu Có Áp Dụng Cho Extraction Shooter?
Ngành công nghiệp game đã chứng kiến nhiều thể loại hardcore được “casual hóa” thành công. Ví dụ điển hình nhất là cách Fortnite đã biến công thức Battle Royale vốn được PUBG khởi xướng, trở thành một hiện tượng toàn cầu với lối chơi thân thiện và dễ tiếp cận hơn. Tương tự, Marvel Rivals đang được kỳ vọng sẽ làm sống lại thể loại hero shooter sau khi nhiều tựa game khác không thể kế thừa vị trí của Overwatch 2.
Fortnite và công thức Battle Royale thân thiện
Điểm khác biệt cốt lõi giữa các tựa game như Fortnite, Marvel Rivals và extraction shooter nằm ở cơ chế tiến trình. Trong Fortnite hay Marvel Rivals, sự tiến bộ trong trận đấu được giới hạn trong chính trận đấu đó. Bạn có thể chết ngay lập tức trong trận Battle Royale đầu tiên và cảm thấy không vui, nhưng không có hình phạt nào ngoài việc phải bắt đầu lại. Tiến trình bên ngoài game thường gắn liền với battle pass hoặc các vật phẩm thẩm mỹ.
Ngược lại, trong extraction shooter, tiến trình không chỉ gói gọn trong từng trận đấu mà còn được kế thừa từ trận này sang trận khác. Khi bạn chết, bạn không chỉ mất tiến độ của trận đấu đó mà còn mất đi trang bị, vật phẩm đã thu thập được. Điều này khiến những trận đấu đầu tiên trở nên vô cùng khó khăn và gây nản cho người chơi mới. Dù Fortnite đã giảm bớt các yếu tố chiến thuật của PUBG, nhưng vòng lặp gameplay chính vẫn giữ nguyên. Điều tương tự khó có thể áp dụng cho extraction shooter mà vẫn giữ được bản chất của nó.
Ảnh quảng bá một sự kiện trong game đối kháng Marvel Rivals
PlayStation Thiếu Kiên Nhẫn, Trong Khi Extraction Shooter Cần Thời Gian
Một thách thức khác đối với thể loại extraction shooter là chúng cần thời gian để phát triển, cả về chất lượng lẫn cộng đồng người chơi. Escape From Tarkov ra mắt năm 2017 nhưng phải đến cuối năm 2021 mới thực sự bùng nổ trên Twitch, trở thành một hiện tượng. Hunt Showdown cũng mất cả năm trong giai đoạn Early Access để hoàn thiện. Không giống như Marvel Rivals, nơi người chơi có thể hiểu cơ chế gameplay chỉ sau vài trận, extraction shooter đòi hỏi sự đầu tư đáng kể về thời gian và công sức để nắm vững vòng lặp chơi, vị trí loot, loại vật phẩm quan trọng, và chiến thuật thoát hiểm.
Thêm vào đó, cái chết trong Marvel Rivals có thể khiến bạn tụt hạng nhưng không có hậu quả tiêu cực nào khác. Trong extraction shooter, cái chết hoặc một vòng chơi tồi tệ không chỉ đồng nghĩa với việc không có tiến bộ mà còn mất mát tài sản. Để thu hút người chơi kiên trì vượt qua những khó khăn đó, một giai đoạn Early Access để game được xây dựng và tinh chỉnh cùng cộng đồng là rất quan trọng. Tuy nhiên, PlayStation, với lịch sử đã từng ngừng phát hành Concord chỉ trong vòng một tuần sau ra mắt và đóng cửa các studio liên quan, dường như không phải là một công ty có đủ kiên nhẫn để đối phó với một màn ra mắt khó khăn và phát triển game theo thời gian.
Nhân vật trong Marathon đang chạy xuyên qua vùng nước trong một môi trường đầm lầy
Bungie – Từ Cỗ Máy FPS Hùng Mạnh Đến Đơn Vị Gặp Khó Khăn Dưới Trướng PlayStation
Bungie từng có một bề dày thành tích ấn tượng trong việc tạo ra các tựa game bắn súng góc nhìn thứ nhất xuất sắc và thu hút lượng lớn người chơi. Các tựa game như Destiny và Destiny 2 có thể được xem là các game MMO, đòi hỏi sự đăng nhập hàng ngày và cống hiến từ người chơi, một công thức vừa rất phổ biến với đối tượng casual nhưng cũng gây khó chịu cho nhiều game thủ khác. Bungie cũng đã thành công trong việc vực dậy cả hai tựa game này sau những màn ra mắt không mấy thuận lợi và liên tục phát hành các bản mở rộng chất lượng. Nếu có một nhà phát triển nào đó có khả năng tạo ra một extraction shooter hấp dẫn game thủ phổ thông – điều mà Marathon đang cố gắng làm – thì Bungie dường như là ứng cử viên sáng giá nhất, ít nhất là trong quá khứ.
Tuy nhiên, tình hình của Bungie đã trở nên khó khăn kể từ khi được PlayStation mua lại. Một môi trường làm việc độc hại và nhiều đợt sa thải liên tiếp đã khiến Bungie không còn là công ty vững mạnh như trước. Mặc dù Destiny 2: The Final Shape vẫn nhận được nhiều đánh giá tích cực, cho thấy Bungie vẫn có khả năng tạo ra sản phẩm tốt, nhưng để Marathon thành công khi ra mắt sẽ đòi hỏi một sự hoàn hảo gần như tuyệt đối, điều khó có thể xảy ra trong bối cảnh hiện tại.
Ảnh quảng bá game Marathon với hai nhân vật chiến đấu cầm súng trường tấn công
Kết hợp những thách thức cố hữu của thể loại extraction shooter với sự thiếu kiên nhẫn của PlayStation và tình hình nội bộ của Bungie, tương lai của Marathon có vẻ mờ mịt. Tựa game này sẽ cần phải thành công vang dội ngay từ đầu, hoặc đối mặt với nguy cơ bị ngừng hỗ trợ chỉ trong vòng vài tháng. Đây là một canh bạc lớn mà cả Bungie và PlayStation đều đang đặt cược.
Theo bạn, liệu Marathon có thể tìm được con đường riêng để phá vỡ những rào cản của thể loại extraction shooter và chinh phục được thị trường game thủ phổ thông? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn trong phần bình luận!
