Ngành công nghiệp game đã chứng kiến những bước tiến vượt bậc không ngừng nghỉ qua nhiều thập kỷ. Từ những tựa game đơn giản với đồ họa pixel thô sơ, chúng ta đã đi đến kỷ nguyên của những siêu phẩm đồ họa chân thực như phim điện ảnh, với gameplay phức tạp và thế giới mở rộng lớn. Tuy nhiên, bên cạnh những cải tiến đáng kinh ngạc, liệu game hiện đại có thực sự luôn tốt hơn game cũ? Một cách khó hiểu, có những khía cạnh mà tưởng chừng game cũ đã làm rất tốt, nhưng game hiện đại lại đang “đi lùi” một cách đáng tiếc. Bài viết này sẽ phân tích chuyên sâu về những điểm mà trò chơi điện tử thế hệ mới có thể đã đánh mất so với những giá trị cốt lõi mà các tựa game kinh điển từng sở hữu.
1. Thiết Kế Hiệu Quả Và Tác Động Sâu Sắc: Khi Hạn Chế Tạo Nên Sáng Tạo
Hạn chế công nghệ – động lực của sự tinh tế
Một thực tế không thể chối cãi là trong quá khứ, các nhà phát triển game phải đối mặt với vô vàn hạn chế về công nghệ. Ít pixel để làm việc, bộ nhớ hạn chế và hàng loạt rào cản kỹ thuật khác mà ngày nay không còn là vấn đề lớn. Điều này buộc các nghệ sĩ phải tận dụng tối đa từng pixel, từng chi tiết nhỏ nhất để truyền tải thông điệp và cảm xúc đến người chơi một cách hiệu quả.
Hạn chế đó không hề ngăn cản các nghệ sĩ tạo ra những thế giới đầy màu sắc, biểu cảm và sống động. Có vô số ví dụ từ mọi kỷ nguyên game, mọi thế hệ console, nơi các nhà phát triển đã tạo ra những hình ảnh tuyệt vời, vẫn gây tiếng vang trong lòng game thủ cho đến tận bây giờ. Ngày nay, các nhà phát triển game hiện đại có trong tay nhiều công cụ hơn bao giờ hết, giúp tạo ra đồ họa đẹp mắt và chân thực hơn. Họ có thể thêm vô số chi tiết, tạo hình theo phong cách tùy ý hoặc đạt đến mức độ chân thực tối đa. Tuy nhiên, thật đáng ngạc nhiên khi nhiều tựa game hiện đại lại thiếu đi một thiết kế trực quan có sức ảnh hưởng, một cái “chất” riêng mạnh mẽ như những game cũ cùng thể loại.
Game kinh dị là một ví dụ điển hình cho xu hướng này, thể hiện rõ qua sự trở lại mạnh mẽ của các game kinh dị được làm theo phong cách đồ họa thời PlayStation 1. Hay một ví dụ ít cực đoan hơn là so sánh giữa tựa game Demon’s Souls gốc và bản remake tuyệt đẹp của Bluepoint vào năm 2020. Mặc dù Bluepoint đã hoàn thành xuất sắc việc đưa kiệt tác Souls của FromSoftware lên tầm đồ họa hiện đại, nhưng vẫn có những yếu tố trong bản gốc mà, thành thật mà nói, đã đóng góp nhiều hơn vào bầu không khí u ám của game và truyền tải nhiều ý nghĩa hơn chỉ với ít chi tiết hơn.
2. Quyền Sở Hữu Game: Giá Trị Vĩnh Cửu Hay Giấy Phép Tạm Thời?
Từ băng đĩa vật lý đến thế giới số hóa
Về mặt kỹ thuật, người chơi luôn mua giấy phép để chơi game. Ngày xưa, khi bạn mua một tựa game dưới dạng băng từ hoặc đĩa vật lý, về cơ bản bạn đang sở hữu một giấy phép để chơi bản sao của trò chơi đó trên console tương ứng. Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn nhất là toàn bộ nội dung game đã nằm trọn vẹn trên chiếc băng hay đĩa đó.
Các băng game SNES (Super Nintendo Entertainment System) xếp chồng lên nhau tượng trưng cho quyền sở hữu game vật lý thời xưa
Bạn có thể chơi bản game đã mua chừng nào console và bản game đó còn hoạt động, mà không cần lo lắng về việc các bản cập nhật bị ngừng, server bị đóng cửa hay bị ngăn cấm chơi dưới bất kỳ hình thức nào. Tất nhiên, trong kỷ nguyên đó, nếu bạn mua một game có lỗi chặn tiến trình (progression-blocking bug), thì bạn sẽ phải sống chung với lỗi đó mãi mãi. Nhưng ít nhất, bạn vẫn có phần còn lại của trò chơi để trải nghiệm, hoặc tận dụng các lỗi nhỏ khác để “phá đảo” game theo cách riêng, tạo ra niềm vui của riêng mình. Ngược lại, game hiện đại, dù có thể được vá lỗi liên tục, lại tiềm ẩn rủi ro về quyền sở hữu khi chúng quá phụ thuộc vào server, giấy phép kỹ thuật số và các bản cập nhật liên tục.
3. Studio Lớn Mạo Hiểm Hơn: Đổi Mới Không Chỉ Dành Cho Indie
Khi sự sáng tạo nhường chỗ cho lợi nhuận
Với bất kỳ loại hình nghệ thuật nào, những nghệ sĩ sáng tạo vì đam mê, không quá bận tâm đến lợi ích tài chính, thường là những người có nhiều khả năng đổi mới và mang lại những điều mới mẻ nhất. Đó là lý do tại sao ngày nay, chúng ta thường thấy những ý tưởng gameplay mới lạ và các tác phẩm sáng tạo trong ngành game hầu như chỉ đến từ các nhà phát triển indie, những người làm game họ muốn, vì họ tin rằng nó sẽ thú vị và hy vọng người khác cũng sẽ thích.
Jacob Frye từ Assassin's Creed Syndicate thực hiện cú Leap of Faith ấn tượng từ trên cao xuống đống rơm cạnh đường tàu, thể hiện sự mạo hiểm và đột phá trong gameplay các game AAA thời đó
Không có ý nói rằng các studio game lớn ngày xưa không quan tâm đến lợi nhuận, nhưng chắc chắn họ đã chấp nhận nhiều rủi ro hơn, tương tự như cách các nhà phát triển indie thường làm. Đổi mới trong trò chơi điện tử không phải lúc nào cũng chỉ đến từ các studio indie. Ngày xưa, các game từ studio lớn cũng thường xuyên đẩy lùi ranh giới của ngành, và không chỉ đơn thuần là tận dụng công nghệ mới nhất. Thật đáng buồn, các nhà phát hành và phát triển game AAA lớn ngày nay có vẻ giỏi trong việc hủy bỏ các dự án game hơn là đưa chúng đến đích.
Khi các nhà phát hành cố gắng tạo ra một tựa game “dành cho tất cả mọi người”, họ thường kết thúc bằng một sản phẩm không dành cho bất kỳ ai, hoặc ít nhất là một trò chơi nhanh chóng gây nhàm chán ngay cả với những người chơi thích nó ban đầu. Đó là cách chúng ta có những tựa game như Marvel’s Avengers hay Concord, những sản phẩm được kỳ vọng lớn nhưng lại thiếu đi bản sắc và sự đột phá cần thiết.
Ba bước tiến, hai bước lùi.
Không thể phủ nhận rằng trò chơi điện tử đã và đang tiếp tục cải tiến không ngừng so với những gì đã có trước đây. Tuy nhiên, thật không may, trên con đường tiến hóa, game hiện đại đôi khi đã lạc lối và bỏ lại phía sau một số giá trị mà, dù do điều kiện khách quan hay sự lựa chọn chủ quan, các game cũ đã làm rất tốt từ lâu.
Chính vì vậy, việc tìm hiểu và thấu hiểu lịch sử là vô cùng quan trọng. Càng biết nhiều về quá khứ, chúng ta càng chuẩn bị tốt hơn cho tương lai. Những nhà phát triển và studio game tài năng, những người thực sự hiểu điều gì tạo nên một tựa game hay, đều học hỏi những nguyên tắc cơ bản từ các trò chơi mà họ lớn lên cùng và từ tất cả những gì đã tồn tại trước tựa game họ đang cố gắng tạo ra ngày nay. Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về sự “thụt lùi” này của game hiện đại và những giá trị mà bạn nghĩ game cần học hỏi từ quá khứ!
