Trong bối cảnh dữ liệu cá nhân ngày càng trở nên quý giá và các dịch vụ đám mây bên thứ ba ẩn chứa nhiều rủi ro về quyền riêng tư, ý tưởng về một hệ thống NAS (Network Attached Storage) tự host đã luôn thôi thúc tôi. Là một người yêu công nghệ và mong muốn kiểm soát hoàn toàn dữ liệu của mình, tôi bắt đầu hành trình “self-hosting” đầy bỡ ngỡ chỉ vài tuần trước. Mọi thứ ban đầu đều lạ lẫm, tôi không chắc mình sẽ đi được bao xa. Tuy nhiên, chỉ sau một thời gian ngắn, hệ thống NAS ảo hóa của tôi đã đi vào hoạt động, và tôi đã cài đặt thành công nhiều ứng dụng tuyệt vời. Máy chủ gia đình của tôi giờ đây hữu ích hơn rất nhiều so với những gì tôi tưởng tượng, và tôi thực sự hài lòng với quyết định này. Tôi không hề có ý định quay lại cách làm cũ. Nếu bạn cũng đang cân nhắc tự chủ dữ liệu, đây là những ứng dụng NAS tự host mà tôi muốn giới thiệu, chắc chắn sẽ khiến hành trình này trở nên cực kỳ đáng giá.
Giao diện quản lý Proxmox và TrueNAS trên laptop, minh họa thiết lập NAS tự host
Nâng Tầm NAS Với Nginx và Tailscale: Truy Cập Từ Xa An Toàn
Trước khi đi sâu vào các ứng dụng chính, tôi muốn dành lời khen đặc biệt cho Nginx và Tailscale – hai công cụ thiết yếu giúp toàn bộ hệ thống NAS tự host của tôi trở nên hoàn hảo. Tôi coi chúng là “đề cử danh dự” bởi lẽ, bản thân chúng không phải là ứng dụng cuối cùng để người dùng tương tác trực tiếp, nhưng những gì chúng mang lại là khả năng truy cập dễ dàng và an toàn vào tất cả các dịch vụ NAS của bạn từ bất cứ đâu, không chỉ trong mạng gia đình.
Tailscale: VPN Cá Nhân Cho NAS
Tailscale là một công nghệ tôi đã từng thiết lập với Home Assistant trước đây, và nó hoạt động như một mạng VPN cá nhân (Virtual Private Network). Tailscale tạo ra một đường hầm kết nối an toàn từ thiết bị khách của bạn, chẳng hạn như điện thoại thông minh, đến một nút thoát (exit node) – trong trường hợp của tôi là máy chủ TrueNAS. Điều này có nghĩa là bạn có thể kết nối với các địa chỉ IP nội bộ trong mạng của mình ngay cả khi bạn không được kết nối vật lý với mạng đó. Nhờ vậy, bạn có thể truy cập tất cả các ứng dụng tự host trên NAS của mình một cách liền mạch và bảo mật, như thể bạn đang ở nhà. Đây là giải pháp lý tưởng cho những ai muốn truy cập file hoặc dịch vụ trên NAS khi đang đi công tác, du lịch mà vẫn đảm bảo an toàn dữ liệu.
Người dùng kiểm tra website đã bật HTTPS với chứng chỉ TLS miễn phí từ Tailscale cho ứng dụng tự host
Nginx: Reverse Proxy và Bảo Mật SSL
Nginx là một reverse proxy (máy chủ proxy ngược) với hai lợi ích chính. Thứ nhất, nó giúp mã hóa các kết nối của bạn bằng chứng chỉ SSL/TLS, điều này cực kỳ quan trọng đối với một số dịch vụ tự host, như trình quản lý mật khẩu hay các ứng dụng yêu cầu kết nối an toàn. Việc này không chỉ tăng cường bảo mật mà còn giúp các ứng dụng hoạt động ổn định. Thứ hai, Nginx giúp việc truy cập các dịch vụ của bạn trở nên dễ dàng hơn thông qua các URL tùy chỉnh. Bạn có thể mua một tên miền riêng và gán nó cho các dịch vụ trên NAS, thay vì phải nhớ một địa chỉ IPv4 phức tạp. Mặc dù có thể tốn một khoản chi phí nhỏ cho tên miền, nhưng bạn hoàn toàn có thể tìm được những tên miền “độc lạ” với giá rất phải chăng, đổi lại là sự tiện lợi và chuyên nghiệp vượt trội.
ConvertX: Chuyển Đổi Mọi Định Dạng Tệp Dễ Dàng
Việc chuyển đổi tệp từ định dạng này sang định dạng khác không phải là điều tôi làm thường xuyên, nhưng mỗi khi cần, nó lại trở thành một rắc rối không nhỏ. Tôi thường phải tải tệp lên một máy chủ trực tuyến không rõ nguồn gốc, hoặc phải tìm kiếm một ứng dụng khác nhau tùy thuộc vào thiết bị tôi đang sử dụng. Đối với một người thường xuyên thử nghiệm nhiều thiết bị cùng lúc, việc cài đặt lặp đi lặp lại một ứng dụng có thể khá tẻ nhạt.
Giải Pháp Cho Mọi Loại Tệp và Thiết Bị
ConvertX chính là giải pháp hoàn hảo cho vấn đề này. Đây là một trình chuyển đổi tệp tương đối đơn giản nhưng hỗ trợ hầu hết mọi loại tệp mà bạn có thể cần. Dù là ảnh, video hay tệp âm thanh, bạn đều có thể tải chúng lên máy chủ cá nhân của mình và chuyển đổi sang định dạng phù hợp với thiết bị của bạn, hoặc để chia sẻ với người khác. Sự tiện lợi của việc tự host ConvertX trên NAS là bạn không còn phụ thuộc vào các dịch vụ bên ngoài, giữ cho dữ liệu của mình hoàn toàn nằm trong tầm kiểm soát.
Giao diện ConvertX trên trình duyệt web hiển thị tùy chọn chuyển đổi tệp video trên hệ thống NAS
Lịch Sử Tệp và Chia Sẻ Tiện Lợi
Điều làm cho ConvertX trở nên tuyệt vời hơn là khả năng cấu hình lịch sử tệp. Các tệp đã chuyển đổi trên máy chủ NAS của bạn sẽ được lưu trữ trong một khoảng thời gian nhất định, cho phép bạn tải lại chúng từ bất kỳ thiết bị nào. Tính năng này giúp việc di chuyển tệp giữa các thiết bị với hệ điều hành khác nhau trở nên dễ dàng hơn. Bạn có thể đồng thời chuyển đổi tệp sang định dạng chuẩn hóa và làm cho nó có sẵn để tải xuống trên mọi thiết bị. Tôi từng gặp khó khăn khi chia sẻ các tệp âm thanh với người dùng khác trên một số nền tảng, vì vậy tôi biết ConvertX sẽ cực kỳ hữu ích trong tương lai.
Vaultwarden: Trình Quản Lý Mật Khẩu Tự Chủ
Trong thời đại số hiện nay, trình quản lý mật khẩu là một công cụ không thể thiếu để giữ tất cả các mật khẩu của bạn ở một nơi an toàn. Mặc dù các trình quản lý mật khẩu trực tuyến thường cung cấp đủ bảo mật, nhưng nếu bạn thực sự muốn kiểm soát hoàn toàn dữ liệu của mình, một trình quản lý mật khẩu tự host là giải pháp tuyệt vời, và Vaultwarden chính là ứng dụng hoàn hảo cho mục đích này.
Kiểm Soát Hoàn Toàn Dữ Liệu Mật Khẩu
Vaultwarden là một máy chủ tự host do cộng đồng phát triển, tương thích với Bitwarden. Điều này có nghĩa là bạn có thể sử dụng các ứng dụng và tiện ích mở rộng trình duyệt Bitwarden chính thức để truy cập mật khẩu của mình trên mọi thiết bị, trong khi tất cả dữ liệu đó được lưu trữ an toàn trên chính máy chủ NAS của bạn. Bạn không còn phải lo lắng về việc dữ liệu nhạy cảm của mình nằm trên máy chủ của bên thứ ba.
Biểu tượng Bitwarden và Synology NAS, minh họa cài đặt Vaultwarden tự host
Tương Thích Với Bitwarden
Nếu bạn thiết lập Vaultwarden và ưu tiên bảo mật, bạn cần chủ động giữ cho máy chủ của mình an toàn. Tuy nhiên, nếu bạn thực hiện đúng cách, bạn sẽ có được sự bảo mật và quyền riêng tư tuyệt đối, một lợi thế mà ít dịch vụ đám mây có thể mang lại. Khả năng tương thích với Bitwarden cho phép bạn tận dụng giao diện và tính năng quen thuộc, đồng thời vẫn giữ được sự độc lập về dữ liệu.
Jellyfin: Thư Viện Giải Trí Đa Phương Tiện Tại Gia
Jellyfin là một ứng dụng tuyệt vời nếu bạn muốn kiểm soát hoàn toàn thư viện truyền thông của mình. Bối cảnh phát trực tuyến hiện nay đã trở thành một mớ hỗn độn với vô số dịch vụ, và ngay cả khi bạn mua một số bộ phim hay chương trình truyền hình, bạn có thể không xem được chúng trên tất cả các thiết bị do cách thức hoạt động của giấy phép kỹ thuật số.
Giải Pháp Thay Thế Các Dịch Vụ Streaming
Jellyfin giúp bạn dễ dàng quản lý và truy cập thư viện phim, chương trình TV và các nội dung đa phương tiện hợp pháp khác từ hầu hết mọi thiết bị. Có các ứng dụng khách Jellyfin dành cho thiết bị di động và hầu hết các nền tảng TV, giúp bạn dễ dàng phát các nội dung này trên mọi màn hình, bất kể kích thước. Bạn có thể có nội dung ở nhiều độ phân giải khác nhau, thêm các bản âm thanh hoặc phụ đề, và nhiều tùy chỉnh khác, điều chỉnh trải nghiệm chính xác theo nhu cầu của mình. Đây là một giải pháp tự chủ, riêng tư và hoàn toàn miễn phí, thay thế hiệu quả cho các dịch vụ stream trả phí.
Thiết lập Jellyfin trên nhiều thiết bị như Fire TV Cube, minh họa khả năng stream đa nền tảng
Dễ Dàng Triển Khai và Sử Dụng
Tuyệt vời nhất là Jellyfin hoàn toàn miễn phí và rất dễ sử dụng. Đây là một trong những ứng dụng tự host dễ triển khai nhất, và bạn sẽ sẵn sàng sử dụng rất nhanh chóng. Thư viện của tôi cho đến nay vẫn còn khá nhỏ, nhưng nó đang dần được xây dựng, và thật tuyệt vời khi có thể truy cập tất cả các tệp này một cách dễ dàng.
Nextcloud: Hệ Sinh Thái Đám Mây Cá Nhân Toàn Diện
Nextcloud là một trong những lý do lớn nhất khiến tôi muốn thiết lập NAS ngay từ đầu, và sau khi sử dụng, tôi có thể khẳng định nó không làm tôi thất vọng. Về cốt lõi, Nextcloud là một dịch vụ lưu trữ đám mây, và tôi đã chuyển tất cả các tệp đám mây của mình sang đó. Với Nginx và Tailscale, tôi có thể truy cập các tệp này từ bất cứ đâu như khi tôi sử dụng một dịch vụ đám mây thương mại, và nó hoạt động thực sự tốt. Trên Windows và macOS, bạn có thể đồng bộ hóa nội dung về máy tính của mình để luôn có thể truy cập, và phiên bản Windows thậm chí còn hỗ trợ đồng bộ hóa theo yêu cầu tương tự OneDrive, mang lại trải nghiệm tiện lợi tối đa.
Lưu Trữ Đám Mây An Toàn, Truy Cập Mọi Nơi
Bản thân tính năng lưu trữ đám mây đã rất tuyệt vời và đã giúp tôi đơn giản hóa mọi thứ rất nhiều. Nhưng Nextcloud có thể hữu ích hơn rất nhiều nhờ vô số ứng dụng riêng của nó. Ngoài quản lý tệp, bạn có thể thiết lập lịch trong Nextcloud, và thậm chí sử dụng nó như một ứng dụng email client. Tôi cũng đã thiết lập Nextcloud Tasks để quản lý danh sách việc cần làm và đồng bộ hóa chúng trên các thiết bị.
So sánh Nextcloud với Microsoft 365, nêu bật ưu điểm của giải pháp đám mây tự host miễn phí
Hơn Cả Lưu Trữ: Lịch, Công Việc, Văn Phòng
Tính năng yêu thích của tôi là Nextcloud Office, có thể được cung cấp bởi máy chủ CODE tích hợp để bạn có thể sử dụng hoàn toàn trong Nextcloud của mình. Nó cho phép bạn chỉnh sửa tài liệu, bảng tính và nhiều thứ khác từ bất kỳ thiết bị nào, và hoàn toàn miễn phí. Hầu hết các chỉnh sửa tôi cần thực hiện đều khá cơ bản, vì vậy tính năng này đã cực kỳ hữu ích. Ngay cả với tất cả những gì tôi đang sử dụng, đó chỉ là một phần nhỏ của Nextcloud và các ứng dụng của nó. Nếu bạn khám phá, có rất nhiều điều bạn có thể làm để biến nó thành công cụ đám mây tối ưu.
Immich: Google Photos Phiên Bản Tự Host Hoàn Hảo
Mặc dù Nextcloud có thể lưu trữ tất cả ảnh của tôi và tôi thậm chí có thể trình bày chúng một cách đẹp mắt với ứng dụng Memories, nhưng nếu bạn muốn trải nghiệm lưu trữ ảnh tốt nhất, Immich chính là lựa chọn số một. Dịch vụ lưu trữ ảnh và video tự host này được lấy cảm hứng mạnh mẽ từ Google Photos và hoạt động rất hiệu quả. Nó cung cấp một cách tuyệt vời để xem lại tất cả kỷ niệm của bạn với dòng thời gian hiển thị khi mỗi bức ảnh được chụp, và bạn có thể tạo album để làm nổi bật những kỷ niệm cụ thể từ các chuyến đi và sự kiện quan trọng.
Quản Lý Ảnh Thông Minh, Bảo Mật Riêng Tư
Immich mang lại cảm giác giống như bạn đang sở hữu dịch vụ Google Photos của riêng mình, và nó đạt được trải nghiệm đó một cách đáng ngạc nhiên. Mọi thứ ở đây đều trông và cảm thấy tuyệt vời, và bạn thậm chí có thể sử dụng một số tính năng AI để xác định và gắn thẻ người và vật thể trong ảnh. Tôi thích việc tất cả ảnh của tôi hiện được lưu trữ ở một nơi duy nhất mà tôi có thể dễ dàng truy cập từ bất kỳ thiết bị nào, đồng thời những hình ảnh đó không thể truy cập được bởi một công ty như Google hay Microsoft cho bất kỳ mục đích nào. Điều này đảm bảo quyền riêng tư tuyệt đối cho dữ liệu cá nhân của bạn.
Giao diện Immich trên điện thoại Android và laptop MacBook, minh họa ứng dụng quản lý ảnh tự host
Trải Nghiệm Tương Tự Google Photos Với AI
Immich không chỉ là một kho lưu trữ đơn thuần mà còn là một công cụ quản lý ảnh thông minh, với các tính năng tổ chức và tìm kiếm mạnh mẽ. Khả năng nhận diện khuôn mặt, vật thể bằng AI là một điểm cộng lớn, giúp bạn dễ dàng tìm kiếm những bức ảnh cụ thể mà không cần phải duyệt qua hàng ngàn tấm hình. Đây thực sự là một giải pháp thay thế Google Photos hoàn hảo dành cho những người dùng ưu tiên quyền riêng tư và muốn tự chủ hoàn toàn dữ liệu ảnh cá nhân.
Tự Host NAS: Hành Trình Đáng Giá Cho Dân Công Nghệ
Trong hành trình self-hosting của mình, tôi đã thử nghiệm nhiều dịch vụ hơn những gì được liệt kê ở đây, nhưng đây là những ứng dụng đã gắn bó với tôi nhất cho đến nay. Tôi yêu thích tất cả các ứng dụng này và hy vọng sẽ khám phá thêm nhiều ứng dụng khác trong tương lai. Tuy nhiên, ngay cả chỉ với những ứng dụng này, tôi đã coi hành trình này hoàn toàn xứng đáng với công sức (và đôi khi là cả những “cơn đau đầu” nhỏ) đã bỏ ra.
Nếu bạn là một người đang cân nhắc thiết lập hệ thống NAS để tự host các dịch vụ và tệp của riêng mình, những đề xuất này sẽ cung cấp cho bạn một điểm khởi đầu tuyệt vời. Chúng đã là bước đệm hoàn hảo cho tôi, vì vậy tôi hoàn toàn có thể nhiệt tình giới thiệu chúng. Đừng ngần ngại bắt đầu hành trình tự chủ dữ liệu và khám phá tiềm năng vô tận của một máy chủ gia đình cá nhân! Hãy chia sẻ ý kiến của bạn về những ứng dụng này hoặc bất kỳ ứng dụng self-hosted nào khác mà bạn yêu thích trong phần bình luận bên dưới!
