Mặc dù Microsoft đang dần chấm dứt hỗ trợ cho Windows 10 vào cuối năm nay, một phát hiện mới đây từ YouTuber Tech YES City (thông qua Neowin) có thể khiến nhiều game thủ phải suy nghĩ lại, đặc biệt là những ai đang sở hữu bộ vi xử lý Ryzen 9 9950X3D hay Ryzen 7 9800X3D của AMD. Các thử nghiệm cho thấy Windows 10 có thể mang lại hiệu năng chơi game cao hơn tới 20% so với Windows 11 trên những CPU này trong một số tựa game nhất định. Đây là một thông tin đáng chú ý, làm dấy lên câu hỏi về sự tối ưu hóa hệ điều hành mới của Microsoft và liệu bạn có nên cân nhắc ở lại với Windows 10 thêm một thời gian.
Lý do bất ngờ: Ảnh hưởng của Virtualization-Based Security (VBS)
Nguyên nhân chính dẫn đến sự chênh lệch hiệu năng này được cho là do tính năng Virtualization-Based Security (VBS), còn được gọi là Core Isolation. VBS là một thiết lập bảo mật mà Microsoft khuyến nghị bật trên Windows 11 để cô lập nhân hệ điều hành trong một môi trường ảo hóa, nhằm tăng cường khả năng bảo vệ. Tuy nhiên, tính năng này lại là điểm gây tranh cãi về ảnh hưởng đến hiệu năng chơi game từ lâu. Trong khi Windows 10 từng được khuyến nghị tắt VBS để đạt hiệu năng tốt nhất, Windows 11 lại đi theo hướng ngược lại.
Tech YES City đã tiến hành thử nghiệm và nhận thấy mức tăng hiệu năng đáng kể. Cụ thể, trong tựa game Fortnite, với cài đặt đồ họa thấp ở độ phân giải 1080p, Windows 10 đã cho thấy mức tăng hiệu năng lên gần 20% khi so sánh với Windows 11 (cùng bật VBS). Thậm chí, khi cả hai hệ điều hành đều tắt VBS, Windows 10 vẫn vượt trội Windows 11 với mức tăng 9% hiệu năng. Đây là một kịch bản bị giới hạn bởi CPU (CPU-bound scenario) rõ rệt, làm nổi bật những điểm khác biệt thú vị về cách xử lý hiệu năng của CPU.
So sánh giao diện và hiệu năng giữa Windows 11 và Windows 10
Ngoài Fortnite, Windows 10 cũng giành chiến thắng trong các thử nghiệm với Counter-Strike 2, Baulder’s Gate 3 và Kingdom Come Deliverance 2, mặc dù với mức độ chênh lệch nhỏ hơn. Tất cả các bài kiểm tra này đều được thực hiện ở độ phân giải 1080p với cài đặt đồ họa thấp, trên một hệ thống thử nghiệm sử dụng card đồ họa Nvidia RTX 5090.
Nguyên nhân sâu xa: Kiến trúc CPU và cách Windows 11 quản lý tác vụ
YouTuber này còn chỉ ra rằng một phần lý do cho việc giảm hiệu năng có thể đến từ cách Windows 11 lên lịch các tác vụ. Windows 11 được cho là tối ưu tốt hơn cho kiến trúc lai (hybrid architecture) của Intel, nơi có sự kết hợp giữa các nhân hiệu năng (P-cores) và nhân hiệu suất (E-cores). Ngược lại, AMD với các chip mới nhất của mình (kể cả những chip có 3D V-Cache) vẫn giữ kiến trúc lõi đơn cho bộ vi xử lý desktop của mình. Sự khác biệt trong cách quản lý tác vụ và kiến trúc CPU này có thể là một yếu tố góp phần vào sự chênh lệch hiệu năng trên các chip AMD.
Máy tính chơi game với CPU AMD Ryzen và card đồ họa mạnh mẽ
Khi nào sự khác biệt biến mất? Độ phân giải và cài đặt đồ họa
Mặc dù sự chênh lệch hiệu năng có vẻ lớn ở độ phân giải 1080p với cài đặt đồ họa thấp, nhưng đây không phải là kịch bản phổ biến đối với những người dùng đang sở hữu các CPU cao cấp như AMD Ryzen 9 9950X3D và một chiếc card đồ họa mạnh mẽ như RTX 5090. Điều quan trọng cần lưu ý là khi chuyển sang độ phân giải 4K với cài đặt đồ họa cao trong Kingdom Come Deliverance 2, lợi thế hiệu năng của Windows 10 hoàn toàn biến mất, bất kể VBS được bật hay tắt. Đây là một kịch bản sử dụng thực tế hơn nhiều cho những người dùng có cấu hình PC cao cấp.
Biểu đồ so sánh hiệu năng của Ryzen 9 9950X3D trên Windows 10 và Windows 11 ở độ phân giải 4K trong game Kingdom Come Deliverance 2
Kết luận
Phát hiện này cung cấp một cái nhìn thú vị về cách Windows 11 tác động đến hiệu năng CPU, đặc biệt là trên các dòng chip AMD X3D. Mặc dù Windows 10 có thể mang lại lợi thế hiệu năng đáng kể ở các thiết lập đồ họa và độ phân giải thấp, nhưng sự khác biệt này gần như không tồn tại ở các thiết lập cao cấp hơn, nơi mà hầu hết người dùng CPU Ryzen 9 9950X3D sẽ trải nghiệm. Tuy nhiên, điều này không có nghĩa là bạn nên trì hoãn việc chuyển sang Windows 11. Với việc Windows 10 sắp kết thúc vòng đời hỗ trợ chính thức, việc nâng cấp lên Windows 11 là điều cần thiết để đảm bảo bảo mật và nhận các bản cập nhật tính năng mới nhất.
Bạn nghĩ sao về những phát hiện này? Liệu bạn có sẵn lòng hy sinh bảo mật hoặc tính năng để đổi lấy một chút FPS ở độ phân giải thấp, hay sẽ chọn nâng cấp lên Windows 11? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn trong phần bình luận bên dưới!
