Synology DiskStation Manager (DSM) từ lâu đã nổi tiếng là một trong những hệ điều hành NAS (Network Attached Storage) thân thiện với người dùng nhất, đặc biệt là với những ai mới tiếp cận thế giới lưu trữ mạng. Giao diện trực quan, tương tự Windows hoặc Linux, cùng quy trình thiết lập đơn giản giúp người dùng dễ dàng làm quen và sử dụng. Tuy nhiên, một thực tế là DSM là phần mềm độc quyền của Synology. Điều này đặt ra câu hỏi: Liệu người dùng các thiết bị NAS khác như QNAP, Terramaster hay thậm chí là các hệ thống DIY TrueNAS có thể tận hưởng những tính năng tương tự không? Câu trả lời là CÓ.
Thực tế, rất nhiều tính năng cốt lõi của Synology có thể được thay thế bằng các giải pháp đa nền tảng mạnh mẽ, thường là mã nguồn mở. Điều này cho phép bạn tối ưu hóa và tận dụng tối đa tiềm năng của bất kỳ thiết bị NAS nào, từ truyền phát đa phương tiện, quản lý container, giám sát an ninh cho đến nhiều ứng dụng khác. Bài viết này sẽ đi sâu vào 7 tính năng nổi bật của Synology và giới thiệu các lựa chọn thay thế vượt trội mà bạn có thể cài đặt và sử dụng trên mọi NAS.
1. Plex Media Server: Trải Nghiệm Giải Trí Đa Nền Tảng Không Giới Hạn
Plex Media Server là một trong những công cụ hàng đầu và phổ biến nhất để quản lý, sắp xếp và truyền phát các tệp đa phương tiện qua nhiều thiết bị. Đây cũng là lý do chính khiến nhiều người quyết định đầu tư vào một thiết bị NAS cho gia đình. Mặc dù Synology cung cấp Plex thông qua kho ứng dụng của mình, nhưng ứng dụng này tương thích rộng rãi với hầu hết các thương hiệu NAS lớn khác.
Plex cho phép người dùng tổ chức phim, chương trình TV, âm nhạc và ảnh vào một thư viện tập trung, có thể truy cập từ điện thoại thông minh, máy tính bảng, TV thông minh hoặc trình duyệt web – nói cách khác, nó hoạt động ở mọi nơi. Hiệu suất chuyển mã (transcoding) của Plex phụ thuộc nhiều vào khả năng phần cứng của thiết bị NAS. Các mẫu NAS cao cấp với GPU mạnh mẽ đảm bảo phát lại mượt mà và hỗ trợ nhiều luồng cùng lúc. Tuy nhiên, nếu tệp của bạn được lưu ở định dạng phổ biến, tính năng phát trực tiếp (direct streaming) vẫn là lựa chọn khả thi cho các mẫu NAS cấu hình thấp hơn. Plex thậm chí còn hỗ trợ truy cập từ xa, cho phép người dùng thưởng thức bộ sưu tập media của họ từ bất cứ đâu trên thế giới.
NAS lưu trữ và phát trực tuyến media qua Plex
2. Docker: Giải Pháp Quản Lý Container Mạnh Mẽ Cho Mọi NAS
Docker là một công nghệ đột phá, cho phép bạn triển khai và chạy các ứng dụng trong các container nhẹ, được cách ly hoàn toàn khỏi hệ điều hành chính. Điều này mang lại sự linh hoạt và hiệu quả đáng kinh ngạc trong môi trường kinh doanh và cả các dự án cá nhân. Synology hỗ trợ Docker thông qua Package Center, nhưng tính năng này cũng dễ dàng có sẵn trên hầu hết các nền tảng NAS khác. Trên thực tế, một số thương hiệu như QNAP còn vượt trội hơn trong việc hỗ trợ các công nghệ Docker đa dạng.
Với Docker được cài đặt trên NAS, bạn có thể chạy nhiều ứng dụng hữu ích như Home Assistant để tự động hóa nhà thông minh, AdGuard Home để chặn quảng cáo trên toàn mạng hoặc Nextcloud để tạo một đám mây lưu trữ riêng tư. Sự linh hoạt của Docker đã biến nó thành công cụ yêu thích của những người dùng NAS nâng cao, những người muốn tối đa hóa tiềm năng thiết bị của mình.
Giao diện Docker đang chạy trên máy tính Windows 11
3. Hệ Thống Giám Sát Camera IP: An Ninh Toàn Diện Không Cần Đăng Ký
Synology trang bị cho tất cả các mẫu NAS của mình ứng dụng Surveillance Station, giúp người dùng quản lý camera IP và giám sát hình ảnh an ninh mà không yêu cầu bất kỳ khoản phí đăng ký hàng tháng nào. Mặc dù phần mềm này độc quyền của DSM, nhưng có rất nhiều lựa chọn thay thế mã nguồn mở cung cấp các chức năng tương tự. ZoneMinder, Frigate và Shinobi là những lựa chọn phổ biến, hoạt động với hầu hết các camera ONVIF. Đặc biệt, Frigate giờ đây thậm chí còn tích hợp AI để giám sát thông minh theo thời gian thực.
Những công cụ này cho phép phát hiện chuyển động, cảnh báo tức thì và sao lưu cảnh quay đã ghi lên đám mây mà không cần phụ thuộc vào phần mềm độc quyền của Synology. Nếu bạn không muốn thử nghiệm với các công cụ của bên thứ ba, các thương hiệu NAS khác như QNAP và Terramaster cũng có các giải pháp giám sát độc quyền riêng, cung cấp khả năng giám sát thông minh và ứng dụng điện thoại thông minh để truy cập dễ dàng.
Camera giám sát kết nối với NAS để lưu trữ và quản lý
4. Active Backup for Business: Đảm Bảo An Toàn Dữ Liệu Với Các Công Cụ Thay Thế
Synology Active Backup for Business là một giải pháp độc quyền được thiết kế để sao lưu và phục hồi dữ liệu toàn diện, phù hợp cho cả người dùng cá nhân và doanh nghiệp nhỏ. Nhiều người dùng tin tưởng sử dụng để sao lưu PC hoặc máy chủ của mình. Tuy nhiên, các công cụ mã nguồn mở như UrBackup và Duplicati cũng cung cấp các chức năng tương tự trên nhiều nền tảng NAS khác nhau.
Các giải pháp thay thế này hỗ trợ các chức năng cơ bản như sao lưu gia tăng (incremental backups), lập lịch tác vụ và phục hồi dữ liệu hiệu quả, đảm bảo an toàn dữ liệu trên mọi nền tảng. Mặc dù các công cụ mã nguồn mở này tồn tại, hầu hết các thương hiệu NAS chính thống đều cung cấp các công cụ sao lưu mạnh mẽ riêng của họ để đơn giản hóa quá trình thiết lập. Tuy nhiên, do tính chất độc quyền, việc sao lưu giữa các NAS của các thương hiệu khác nhau có thể gặp khó khăn, tùy thuộc vào yêu cầu công việc của bạn.
Cận cảnh các khoang ổ đĩa của NAS TerraMaster F4-423
5. Synology Photos: Thay Thế Google Photos Mã Nguồn Mở Cho Thư Viện Ảnh Của Bạn
Synology Photos là một công cụ quản lý phương tiện giống Google Photos, sử dụng AI để phân loại và gắn thẻ khuôn mặt cho ảnh, giúp việc tìm kiếm và truy xuất dễ dàng hơn. Ứng dụng này cho phép người dùng lưu trữ ảnh và video ở chất lượng gốc, điều mà nếu sử dụng Google Photos có thể tốn kém chi phí đăng ký hàng tháng. Đương nhiên, Synology Photos không hoạt động trên các thiết bị không phải của Synology. Tuy nhiên, đừng lo lắng; các lựa chọn thay thế như PhotoPrism và Immich cung cấp các khả năng tương tự cho các mẫu NAS khác.
Những công cụ này cho phép người dùng tự động tổ chức thư viện ảnh của họ dựa trên siêu dữ liệu như vị trí hoặc ngày tháng. Tính năng gắn thẻ thông minh được hỗ trợ bởi AI giúp tăng cường khả năng tìm kiếm bằng cách tự động phân loại hình ảnh vào các nhóm liên quan mà không cần nhập liệu thủ công, giống hệt như Google Photos. Ngoài ra, các ứng dụng di động của chúng giúp việc truy cập từ mọi nơi trở nên dễ dàng.
Góc nhìn cận cảnh của NAS QNAP TS-464
6. Virtual Machine Manager: Khởi Tạo Máy Ảo Mạnh Mẽ Trên Mọi NAS
Virtual Machine Manager (VMM) của Synology cho phép người dùng lưu trữ các máy ảo (VM) trực tiếp trên thiết bị NAS của họ – một yếu tố quan trọng mà người dùng nâng cao thường tìm kiếm khi mua một mẫu NAS mới. Mặc dù tính năng này không phổ biến trên tất cả các thương hiệu NAS, QNAP cung cấp Virtualization Station với các khả năng tương tự, và TrueNAS SCALE hỗ trợ các công nghệ ảo hóa KVM (Kernel-based Virtual Machine) và Bhyve như các giải pháp thay thế mạnh mẽ.
Đối với những người dùng yêu cầu môi trường ảo hóa nhẹ hoặc ưa thích công nghệ containerization hơn là các máy ảo đầy đủ, Docker vẫn là một lựa chọn tuyệt vời. Nó cung cấp một cách đơn giản hơn để chạy các ứng dụng biệt lập mà không gặp phải sự phức tạp của các máy ảo truyền thống.
So sánh giữa Docker và Hyper-V Manager trên màn hình máy tính
7. Web Hosting & Mail Server: Tự Host Website và Email Riêng Tư Trên NAS
Synology Web Station cho phép bạn biến NAS của mình thành một máy chủ web cá nhân, giúp bạn có thể tự lưu trữ trang web mà không cần lo lắng về việc thuê dịch vụ hosting bên thứ ba. Tuy nhiên, các nền tảng NAS khác cũng hỗ trợ web hosting thông qua các công cụ như Caddy hoặc Traefik Proxy Manager, đặc biệt là khi bạn có thể chạy chúng bên trong các Docker container.
Nếu bạn muốn tự chạy dịch vụ email riêng thay vì sử dụng Gmail hoặc các nhà cung cấp khác, điều đó cũng hoàn toàn khả thi. Với các công cụ như Postfix và Mailcow, bạn có thể thiết lập một hệ thống email an toàn, riêng tư và giữ toàn quyền kiểm soát tin nhắn của mình, đảm bảo quyền riêng tư tối đa.
Hình ảnh NAS Ugreen NAS 6 với thiết kế hiện đại
Mở Rộng Khả Năng Của NAS Vượt Ra Ngoài Synology
Mặc dù không phải tất cả phần mềm của Synology đều có thể di động qua các hệ thống NAS khác do tính chất độc quyền của nó, nhưng rất nhiều chức năng cốt lõi của Synology có thể được tái tạo bằng cách sử dụng các công cụ của bên thứ ba và, trong nhiều trường hợp, các giải pháp mã nguồn mở. Từ truyền phát đa phương tiện với Plex, quản lý container qua Docker, đến các giải pháp giám sát, sao lưu và ảo hóa, bạn có quyền truy cập vào các tùy chọn linh hoạt bất kể phần cứng NAS bạn đang sử dụng là gì. Nếu bạn là một người am hiểu công nghệ, chắc chắn bạn sẽ có những trải nghiệm thú vị khi thử nghiệm và tận dụng tối đa các dự án độc đáo mà NAS của bạn có thể mang lại.
Hãy chia sẻ kinh nghiệm hoặc các giải pháp thay thế yêu thích của bạn trong phần bình luận bên dưới!
