Adobe từ lâu đã là cái tên thống trị trong ngành phần mềm sáng tạo, từ thiết kế đồ họa, nhiếp ảnh cho đến chỉnh sửa video. Với một bộ công cụ mạnh mẽ và gần như trở thành tiêu chuẩn công nghiệp, Adobe Creative Cloud dường như là lựa chọn không thể thay thế. Tuy nhiên, một làn sóng người dùng đang dần rời bỏ Adobe hoặc thậm chí chưa bao giờ lựa chọn sử dụng. Đâu là những lý do cốt lõi đằng sau xu hướng này? Bài viết này của Dancongnghe.net sẽ đi sâu phân tích ba yếu tố chính: chi phí tăng cao, thiếu quyền sở hữu thực sự và sự hiện diện ngày càng dày đặc của trí tuệ nhân tạo (AI), những vấn đề đang khiến nhiều nhà sáng tạo cân nhắc tìm kiếm phần mềm thay thế Adobe hiệu quả hơn.
Chi Phí “Đắt Đỏ” và Gánh Nặng Hợp Đồng Từ Adobe
Một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến người dùng quyết định thoát ly Adobe chính là mức giá ngày càng tăng và chính sách hợp đồng thiếu linh hoạt của hãng.
Gói Đăng Ký Phức Tạp, Thiếu Minh Bạch và Hợp Đồng Thiếu Linh Hoạt
Adobe cung cấp nhiều loại gói đăng ký khác nhau, nhưng việc hiểu rõ và lựa chọn gói phù hợp nhất với nhu cầu cá nhân thường gây ra không ít bối rối. Ví dụ, gói Adobe All Apps có thể hữu ích cho những người làm việc đa ngành, sử dụng nhiều công cụ khác nhau. Tuy nhiên, đối với các nhà sáng tạo nghiệp dư hoặc những người chỉ sử dụng hai hoặc ba ứng dụng cụ thể, gói này lại trở nên không hiệu quả về chi phí.
Hơn nữa, các hợp đồng của Adobe thường có thời hạn dài và việc hủy bỏ giữa chừng không hề dễ dàng, đi kèm với các khoản phí phạt cao. Điều này khiến người dùng cảm thấy bị ràng buộc và mất đi sự linh hoạt trong quản lý tài chính.
Giá Tăng Liên Tục, Khó Khăn Trong Việc Hủy Bỏ
Không chỉ riêng Adobe, nhưng giá các dịch vụ và phần mềm thường có xu hướng tăng theo từng năm. Tuy nhiên, vấn đề đáng lo ngại với Adobe là đôi khi giá có thể tăng ngay cả trong thời gian hợp đồng vẫn còn hiệu lực, và người dùng thường không có lựa chọn dễ dàng để hủy bỏ hợp đồng. Điều này gây áp lực tài chính đáng kể và đặt nhiều người dùng vào tình thế khó xử: tiếp tục trả một khoản phí đắt đỏ hoặc chấp nhận khoản phí hủy bỏ gần như tương đương.
Thiếu Quyền Sở Hữu – Khi Công Cụ Không Còn Là Của Bạn
Đối với giới sáng tạo, việc sở hữu công cụ làm việc là một khía cạnh vô cùng quan trọng, và đây cũng là một lý do chính đáng để nhiều người tìm kiếm phần mềm thay thế Adobe.
Mong Muốn Sở Hữu Vĩnh Viễn của Giới Sáng Tạo
Nhiều nghệ sĩ kỹ thuật số mong muốn quyền sở hữu hoàn toàn đối với tác phẩm của họ, và điều này bao gồm cả phần mềm mà họ sử dụng. Đây là lý do tại sao nhiều nhà sáng tạo chuyển sang phần mềm mã nguồn mở, vì nó mang lại cho họ quyền kiểm soát và sở hữu tuyệt đối đối với công cụ.
Trước kia, khi Adobe còn bán sản phẩm dưới dạng đĩa cài đặt trực tiếp, người dùng có toàn quyền sở hữu bản quyền phần mềm. Mặc dù Adobe vẫn phát hành các phiên bản mới hàng năm, nhưng không có áp lực hay yêu cầu phải mua bản cập nhật, và bạn có thể tiếp tục sử dụng phiên bản đã cài đặt bao lâu tùy thích. Điều này không chỉ hiệu quả về chi phí mà còn trao quyền kiểm soát và sở hữu cho người dùng sáng tạo.
Giấy phép mã nguồn mở Copyleft của GIMP, biểu tượng cho quyền sở hữu công cụ sáng tạo của người dùng
Creative Cloud: Từ Sở Hữu Sang “Thuê” Phần Mềm
Mọi thứ đã thay đổi khi Adobe Creative Cloud ra mắt vào năm 2013. Người dùng không còn có thể sở hữu bản quyền vĩnh viễn Photoshop hay các phần mềm Adobe khác. Các gói đăng ký Creative Cloud đã biến quyền sở hữu thành mô hình “thuê” giấy phép, đặt toàn bộ quyền kiểm soát vào tay Adobe và tước đi sự tự chủ của những nhà sáng tạo đã bỏ tiền ra sử dụng.
Các Lựa Chọn Thay Thế Mang Lại Quyền Sở Hữu Thực Sự
Những nghệ sĩ mong muốn kiểm soát và sở hữu sản phẩm nghệ thuật, thiết kế, video hoặc các tác phẩm sáng tạo khác của mình thường ưa thích các công cụ không yêu cầu đăng ký thuê bao. Các ví dụ điển hình bao gồm Procreate hoặc LumaFusion cho iPad, hay Pixelmator Pro cho máy Mac. Tuy nhiên, để có quyền sở hữu tối thượng, các công cụ sáng tạo mã nguồn mở là lựa chọn tốt nhất. Các phần mềm đồ họa thay thế phổ biến bao gồm Krita, Inkscape, DigiKam và Kdenlive.
Giao diện Pixelmator Pro trên MacBook, phần mềm chỉnh sửa ảnh được xem là đối thủ của Photoshop
Quá Nhiều AI: Lợi Ích Hay Sự “Xâm Lấn” Quyền Sáng Tạo?
Từ khoảng năm 2023, Adobe đã tích hợp các tính năng AI vào hầu hết các phần mềm của mình. Mặc dù một số tính năng AI trong Adobe mang lại hiệu quả nhất định, nhưng đa số lại khiến người dùng cảm thấy như đang cạnh tranh với máy móc để tạo ra tác phẩm nghệ thuật.
AI Tích Hợp Tràn Lan trong Các Ứng Dụng Adobe
Việc AI trở thành một nền tảng vững chắc trong các phần mềm sáng tạo phổ biến khiến nhiều người lo ngại rằng nó đang đẩy ý định sáng tạo cá nhân ra xa hơn. Giờ đây, việc tạo ra nghệ thuật kỹ thuật số hoặc thao tác hình ảnh trở nên quá dễ dàng thông qua AI, thay vì thông qua quá trình sáng tạo học hỏi và áp dụng kiến thức chuyên môn của con người.
Nỗi Lo Về Sự Mất Đi Giá Trị Sáng Tạo Cá Nhân
Đối với những người có niềm đam mê thực sự với nghệ thuật và thiết kế, việc Adobe quảng bá các tác phẩm “sáng tạo” do AI tạo ra có thể gây cảm giác xúc phạm. Mặc dù các tính năng AI xuất hiện trong nhiều phần mềm chỉnh sửa ảnh và thiết kế khác, vẫn còn rất nhiều công cụ không có AI – chẳng hạn như Affinity Suite và phần lớn các phần mềm mã nguồn mở – những nơi khuyến khích sự sáng tạo kỹ thuật số một cách tự nhiên và hữu cơ hơn.
Vì Sao Nên Ủng Hộ Các “Kẻ Yếu” trong Làng Phần Mềm Sáng Tạo?
Mặc dù có vẻ là một lý do nhỏ nhặt, nhưng một lý do phổ biến khác khiến giới sáng tạo lựa chọn tránh Adobe đơn giản là để “chống lại” sự độc quyền của các tập đoàn lớn. Adobe đã thống trị lĩnh vực sáng tạo trong nhiều thập kỷ, với phần lớn phần mềm của họ được coi là tiêu chuẩn công nghiệp. Thật bực bội khi các lựa chọn của chúng ta đôi khi bị giới hạn, đặc biệt nếu chúng ta muốn làm việc chuyên nghiệp trong một vai trò sáng tạo.
Phá Vỡ Sự Độc Quyền, Khuyến Khích Đổi Mới
Việc ủng hộ các phần mềm đồ họa “kẻ yếu” cho phép người dùng thể hiện quan điểm của mình theo những cách có lợi cho các nhà phát triển nhỏ hơn và các dự án mã nguồn mở. Điều này khuyến khích sự cạnh tranh, đổi mới và mang lại nhiều lựa chọn đa dạng hơn cho thị trường.
Giá Trị Thực Sự Khi Rời Bỏ “Người Khổng Lồ”
Việc người dùng Adobe phải trả hàng trăm đô la mỗi năm (gói Adobe All Apps tiêu chuẩn có giá khoảng 700 đô la hàng năm) cho các phần mềm cồng kềnh, các công cụ mà họ không sử dụng, thiếu quyền riêng tư và quyền sở hữu, cùng với việc không có các tùy chọn giá linh hoạt là điều đáng giận. Bằng cách sử dụng các công cụ sáng tạo khác, người dùng thường có được sự linh hoạt hơn trong các dịch vụ mà họ sử dụng, do không phải đầu tư quá nhiều vào một doanh nghiệp duy nhất.
Đã Đến Lúc Xem Xét Lại Lựa Chọn Công Cụ Sáng Tạo?
Dù bạn cảm thấy giá Adobe quá cao, mệt mỏi với các tính năng AI, hay đơn giản chỉ muốn ủng hộ một dự án sáng tạo nhỏ hơn, bạn có thể đã cân nhắc đến việc rời bỏ Adobe. Việc mở rộng cánh cửa sáng tạo của bạn bằng cách khám phá các phần mềm khác không chỉ giúp bạn học hỏi những kỹ thuật mới mà còn có thể mang lại kết quả tốt hơn. Đó có thể là một công cụ độc quyền khác hoặc một dự án mã nguồn mở.
Việc tránh dùng Adobe không có nghĩa là tự động chuyển sang các công cụ mã nguồn mở. Có rất nhiều phần mềm thay thế Photoshop nguồn đóng nhưng miễn phí hoặc có phí một lần. Thường thì, việc ủng hộ một dự án mã nguồn mở cho phép bạn tự do lựa chọn những khía cạnh bạn muốn hoặc không muốn trong hành trình sáng tạo của mình – điều mà bạn đang tìm kiếm khi muốn “thoát ly” Adobe.
