Còn nhớ vào tháng 12 năm 2011, khi nhận được The Elder Scrolls V: Skyrim làm quà sinh nhật, cảm giác của tôi như vỡ òa. Dù không phải là một bất ngờ lớn mà chỉ là khoản tiền để tự tay rước về bản “bootleg” từ chợ trời, nhưng tôi vẫn còn nhớ như in chuyến xe về nhà, đọc từng dòng tóm tắt pixel hóa trên bìa đĩa DVD như một tín ngưỡng. Sau đó là một quyết định khó khăn: gỡ cài đặt Assassin’s Creed: Brotherhood hay Prototype chỉ để dọn chỗ cho 12-15 GB của Skyrim.
Nhanh chóng tua đến năm 2025: tôi vừa hoàn thành The Last of Us Part II Remastered trên PC – một tựa game yêu cầu hơn 150 GB dung lượng. Cùng lúc đó, God of War Ragnarok đang “ngốn” 190 GB, và Modern Warfare II cùng Warzone cũng không kém cạnh. May mắn thay, các ổ SSD đã phát triển kịp thời đại, nhưng hãy thẳng thắn mà nói, tình trạng này đang trở nên vượt ngoài tầm kiểm soát. Các tựa game AAA hiện đại đang “nuốt chửng” không gian ổ đĩa với tốc độ chưa từng thấy, và đây đã trở thành một chuẩn mực mới trong ngành công nghiệp game. Vậy, điều gì đang khiến dung lượng game tăng vọt đến mức đáng kinh ngạc như vậy, và làm thế nào để game thủ có thể “sống chung” với thực trạng này một cách hiệu quả?
Tại sao game AAA lại “nuốt chửng” không gian lưu trữ của bạn?
1. Tài nguyên đồ họa độ phân giải cực cao: Cái giá của vẻ đẹp choáng ngợp
Quay lại năm 2020, khi tất cả chúng ta đều đắm chìm trong thế giới game giữa thời đại dịch, tôi nhớ mình đã phải đưa ra một lựa chọn khó khăn. Nếu muốn giữ Warzone và Fortnite trên chiếc PS4 Slim 500GB của mình, tôi buộc phải gỡ cài đặt The Last of Us Part II và God of War (2018). Vì mỗi đêm đều dành cho các trận chiến multiplayer, tôi không còn lựa chọn nào khác ngoài xóa bỏ những tựa game chơi đơn yêu thích để hai tựa game multiplayer kia có thể chiếm gần 300GB dung lượng kết hợp. Dù sao đi nữa, Warzone vẫn trông tuyệt đẹp ngay cả trên PS4 cơ bản, và độ chân thực về mặt hình ảnh trong game chỉ có ngày càng được cải thiện.
Các gói texture độ phân giải siêu cao, hệ thống ánh sáng tuyệt vời trong môi trường chân thực đến mức ảnh chụp, và các mô hình nhân vật được trau chuốt mà chúng ta thường “phát cuồng” cũng đi kèm với một cái giá, và cái giá đó được trả bằng gigabyte trên những chiếc SSD của chúng ta. Mỗi chi tiết nhỏ, từ hạt bụi lơ lửng trong không khí đến từng sợi tóc trên đầu nhân vật, đều được thiết kế để mang lại trải nghiệm thị giác ấn tượng nhất, nhưng đồng nghĩa với việc đòi hỏi lượng dữ liệu khổng lồ để lưu trữ.
Tài nguyên đồ họa độ phân phân giải cao trong game Assassin's Creed Shadows
2. Âm thanh và lồng tiếng chất lượng cao: Khi tai nghe cũng đòi hỏi dung lượng
Không chỉ đồ họa được cải thiện đáng kể qua nhiều năm. Một sự tiến bộ tuyệt vời khác trong ngành game, dù ít được chú ý hơn, chính là sự nâng cấp về chất lượng âm thanh. Từ âm thanh không gian (spatial audio) sống động, các bối cảnh âm thanh môi trường tuyệt vời, nhạc nền điện ảnh và năng động, tất cả đều được ghép nối với các bản ghi âm chất lượng cao hơn. Sau cùng, chính những yếu tố này đã tạo nên những tựa game có cốt truyện tuyệt vời mà chúng ta yêu thích bấy lâu nay.
Tuy nhiên, mặt trái của đồng tiền là các gói ngôn ngữ đa dạng và những tệp âm thanh chất lượng cao, thường không được nén để hỗ trợ hiệu suất tốt hơn cho trò chơi. Lấy ví dụ The Last of Us Part II, tựa game này có gần 100GB dữ liệu âm thanh qua nhiều ngôn ngữ khác nhau. Mặc dù điều này tuyệt vời cho khả năng tiếp cận và tính phổ biến, nhưng lại là một gánh nặng lớn cho các ổ SSD của chúng ta. Các tựa game RPG mà chúng ta yêu thích như Baldur’s Gate 3 hay Cyberpunk 2077 – chúng đi kèm với hàng ngàn, hàng vạn câu thoại, tất cả đều được ghi âm với chất lượng tuyệt hảo, và dĩ nhiên, chúng chiếm không ít dung lượng lưu trữ.
Cảnh game Baldur's Gate 3 với cơ chế mới và đồ họa chi tiết
3. Thế giới mở rộng lớn và hệ thống phức tạp: Cả một vũ trụ trong ổ cứng
Các tựa game thế giới mở có lẽ là minh chứng rõ ràng nhất cho thấy ngành game đã tiến xa đến mức nào. Đây là những thế giới ảo sống động, chân thực và năng động, tái hiện toàn bộ hệ sinh thái trong thời gian thực – từ các quy trình AI khó đoán và chu kỳ ngày/đêm cho đến hệ thống thời tiết, động vật hoang dã và các nhiệm vụ đa lớp, tất cả đều được xếp chồng lên nhau.
Những tựa game như Elden Ring, Red Dead Redemption 2 và Assassin’s Creed Shadows không chỉ mang đến cho bạn những bản đồ rộng lớn – chúng còn tạo ra những mô phỏng gần như một cuộc sống thực trong thế giới tuyệt vời của chúng. Điều đó có nghĩa là hàng trăm tài nguyên luôn ở chế độ chờ, được tải vào và ra một cách liền mạch, tùy thuộc vào sở thích và quyết định của người chơi. Nó không còn chỉ là thế giới mở nữa – mà là mọi thứ đều mở, và để có thể chơi được khi bạn đột ngột quyết định di chuyển sang một hướng khác, chúng cần phải được tải trước (pre-loaded).
Tổng hợp các game thế giới mở hay nhất bạn nên trải nghiệm
4. Cập nhật, bản vá và DLC: Sự tăng trưởng không ngừng nghỉ
Tựa game yêu thích của bạn có thể ra mắt với dung lượng 80GB – nhưng chỉ sau sáu tháng và vài bản mở rộng, đột nhiên bạn sẽ thấy nó cán mốc ba chữ số. Các tựa game dịch vụ trực tuyến (live-service) và các game nặng về cốt truyện đặc biệt “có tội” trong việc này, liên tục cập nhật nội dung mới, các bản cập nhật theo mùa và các bản nâng cấp chất lượng trải nghiệm (quality-of-life).
Call of Duty: Modern Warfare từng nổi tiếng vì điều này, và là một điểm gây khó chịu lớn đối với tôi trong vài năm trước khi tôi hoàn toàn ngừng chơi trực tuyến. Mỗi bản cập nhật đều giống như một lần cài đặt lại hoàn chỉnh, và dung lượng lưu trữ mà nó yêu cầu đã phình to theo mỗi mùa. Ngay cả khi bạn chỉ muốn chơi multiplayer, bạn thường bị buộc phải cài đặt cả các tệp chiến dịch. Giờ đây, đó không chỉ là trò chơi bạn đã tải xuống – mà là mọi bản vá bạn đã trải qua kể từ đó.
Trình khởi chạy Battle.net đang cài đặt bản cập nhật cho Call of Duty: Modern Warfare
Làm thế nào để “thuần hóa” những tựa game khổng lồ này?
1. Tùy chỉnh cài đặt game: “Cắt bỏ” những thứ không cần thiết
Nhiều tựa game AAA hiện đại cài đặt mặc định các gói texture 4K, âm thanh chất lượng cao hoặc các gói ngôn ngữ – ngay cả khi bạn không chơi ở độ phân giải đó hoặc không cần các tính năng bổ sung. Nếu bạn đang sử dụng màn hình 1080p, việc vô hiệu hóa hoặc gỡ cài đặt riêng các gói texture 4K có thể giúp bạn tiết kiệm hàng chục gigabyte. Ví dụ, các game như Red Dead Redemption 2, Call of Duty hay Final Fantasy XV cho phép bạn tùy chỉnh những tùy chọn này trong quá trình cài đặt hoặc gỡ bỏ chúng sau đó. Hãy coi đó như việc “cắt bỏ phần thừa” – không cần phải tích trữ dữ liệu mà bạn thậm chí sẽ không nhận thấy trong quá trình chơi game.
2. Tùy chọn cài đặt từng phần: Một giải pháp hiếm hoi nhưng đáng giá
Một số trò chơi hiện cung cấp tính năng tải xuống theo mô-đun, cho phép bạn chỉ cài đặt những gì bạn cần. Call of Duty: Modern Warfare III cho phép bạn chọn giữa chiến dịch, multiplayer, Warzone hoặc thậm chí các gói co-op trong quá trình cài đặt. Hitman World of Assassination và Flight Simulator cũng cung cấp sự linh hoạt tương tự – bạn có thể chọn từng khu vực hoặc bản đồ riêng lẻ. Hãy tìm kiếm trong trình khởi chạy hoặc menu cài đặt của trò chơi – thường nằm dưới mục “Quản lý nội dung” hoặc “Tùy chọn cài đặt” – và bạn sẽ ngạc nhiên về mức độ tùy chỉnh của một số tựa game, giúp bạn tiết kiệm cả thời gian và không gian.
Cài đặt tùy chỉnh cho Call of Duty trong Battle.net cho phép người dùng chọn nội dung cài đặt
3. Quản lý game thông minh: “Xếp hình” ổ cứng hiệu quả
Mới tuần trước, khi chơi The Last of Us Part II Remastered trên PC, tôi đã cài đặt một bản mod biến gần 30GB tài nguyên không sử dụng trong game thành các tệp “dummy”, giải phóng một lượng lớn không gian SSD mà không ảnh hưởng đến hiệu suất. Các bản mod do cộng đồng tạo ra để tiết kiệm không gian tồn tại cho nhiều tựa game, và nếu bạn đang chơi lại lần thứ hai hoặc thứ ba và không thực sự muốn các tệp game của mình bị gánh nặng bởi các đoạn cắt cảnh, những bản mod này có thể rất hữu ích.
Nếu bạn là một người “nghiện” sưu tầm game (ai mà không chứ?), việc quản lý game nào nằm trên SSD tốc độ cao và game nào được chuyển sang các ổ đĩa chậm hơn là rất quan trọng. Trong khi các game như Fortnite, Elden Ring và Death Stranding được cài đặt trên SSD chính của tôi, tôi đã chuyển các tựa game có tốc độ chơi chậm hơn và các game indie khác như Gris, Stray, It Takes Two và một vài tựa NFS cũ sang một ổ HDD gắn ngoài. Điều này là do các game cũ đơn giản là không yêu cầu tốc độ SSD siêu nhanh – chúng tải nhanh như mã code cho phép trên ổ HDD gắn ngoài sáu năm tuổi của bạn, hoàn toàn ổn.
Cuối cùng, đừng quên tắt cập nhật tự động cho các game bạn hiếm khi chạm vào. Nếu không, bạn sẽ phát hiện 100GB Assassin’s Creed Valhalla bí ẩn “ngốn” băng thông và không gian SSD trong mỗi chu kỳ vá lỗi, ngay cả khi lần cuối bạn khởi động game đó là vào năm 2023.
Hai bộ sưu tập game riêng biệt trên Steam, một cho SSD và một cho HDD
Dung lượng game khổng lồ đơn giản là cái giá chúng ta phải trả cho những thế giới ngoạn mục, độ chân thực điện ảnh và nội dung không ngừng phát triển. Và này – điều đó không phải lúc nào cũng tệ. Phạm vi và chi tiết mà chúng ta có được ngày nay sẽ làm tan chảy những chiếc PS2 và ổ HDD SATA của chúng ta ngày xưa.
Nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta phải bất lực. Với một chút kiến thức và quản lý lưu trữ thông minh, bạn có thể giành lại quyền kiểm soát ổ đĩa của mình, chơi những gì bạn yêu thích và vẫn còn chỗ cho nhiều hơn nữa. Sau cùng, game đang lớn mạnh hơn bao giờ hết – vì vậy hãy cùng chúng tôi tìm cách sống chung với nó một cách hiệu quả hơn.
Bạn có mẹo nào khác để quản lý dung lượng game hiệu quả không? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn ở phần bình luận!
