Khi bắt tay vào xây dựng một bộ PC chơi game, đặc biệt là với người mới, việc nghiên cứu các thông số kỹ thuật của từng linh kiện có thể nhanh chóng trở thành một gánh nặng thông tin khổng lồ. Từ bo mạch chủ, SSD cho đến card đồ họa, mỗi thành phần lại có vô số chỉ số cần xem xét. Chính điều này thường dẫn đến hiện tượng “tê liệt quyết định”, khiến dự án lắp ráp PC gaming của nhiều game thủ Việt bị trì hoãn hoặc thậm chí là bỏ dở.
Phần lớn game thủ có xu hướng chỉ tập trung vào một số thông số chính, biến những chi tiết khác trở thành thứ yếu. Một số chỉ số tưởng chừng quan trọng như độ trễ CAS của RAM, DRAM cache trên SSD hay giải pháp VRM trên mainboard thường bị bỏ qua hoàn toàn, và chỉ những người dùng chuyên sâu mới thực sự để tâm. Đối với game thủ phổ thông, thương hiệu, giá cả và các thông số hiệu năng cốt lõi đã đủ để họ đưa ra quyết định mua sắm. Tuy nhiên, liệu việc bỏ qua những thông số này có thực sự ảnh hưởng đến trải nghiệm chơi game của họ hay không? Hãy cùng dancongnghe.net tìm hiểu 7 thông số kỹ thuật linh kiện PC mà game thủ Việt thường ít quan tâm.
1. Tốc độ quạt và áp suất tĩnh trên tản nhiệt nước AIO
Khi lựa chọn một bộ tản nhiệt nước AIO (All-in-One), ưu tiên hàng đầu của game thủ Việt thường là hiệu suất làm mát tổng thể và vẻ ngoài ấn tượng bên trong case PC. Những thông số chi tiết như áp suất tĩnh (static pressure) và tốc độ quay (RPM) của quạt tản nhiệt thường bị xếp xuống cuối danh sách hoặc thậm chí không được để ý đến.
Mặc dù đây không phải là những thông số kém quan trọng, đặc biệt nếu bạn có ý định lắp đặt radiator để hút gió vào (intake), nhưng các yếu tố khác như công suất TDP tối đa hỗ trợ, thiết kế, kích thước radiator, có màn hình LCD hay không, kích thước tổng thể và khả năng tương thích với socket CPU lại thường được ưu tiên hơn. Thông tin về RPM và áp suất tĩnh thường được hiển thị rõ ràng trên trang sản phẩm, nhưng hầu hết game thủ sẽ lướt qua. Một bộ tản nhiệt AIO chất lượng và đáng tin cậy thường đi kèm với quạt đủ tốt để hoàn thành nhiệm vụ, do đó việc quá chú trọng vào thông số quạt có thể không mang lại nhiều khác biệt đáng kể trong tổng thể. Hơn nữa, đa số game thủ sẽ không đặt hệ thống của mình, và cả bộ tản nhiệt, vào tình trạng hoạt động quá mức cực đoan. Thực tế, ngay cả các bộ tản nhiệt khí giá rẻ cũng đủ sức làm mát tốt cho các CPU gaming phổ biến.
Tản nhiệt nước AIO Gigabyte B650 Aorus Elite AX Ice lắp trong PC
2. Chuẩn PCIe 5.0 và ATX 3.0 trên bộ nguồn (PSU)
Trong vài năm gần đây, các bộ nguồn chuẩn ATX 3.0 đã trở nên phổ biến hơn đối với những người xây dựng PC, đặc biệt là những ai lựa chọn card đồ họa Nvidia RTX 40 series và RTX 50 series. Cổng kết nối 12VHPWR được giới thiệu bởi chuẩn ATX 3.0 là một yêu cầu cần thiết cho các GPU mới nhất, vốn tiêu thụ nhiều điện năng hơn bao giờ hết. Nhãn hiệu “PCIe 5.0” trên bộ nguồn đơn giản chỉ liên quan đến cổng kết nối này, chứ không phải kết nối PCIe mà GPU sử dụng. Tuy nhiên, không phải ai cũng vội vàng nâng cấp lên các bộ nguồn ATX 3.0 mới.
Lý do là ngay cả khi bộ nguồn của bạn không phải là ATX 3.0, bạn vẫn có thể kết nối nó với card đồ họa RTX 40 hoặc RTX 50 series. Bạn chỉ cần sử dụng bộ chuyển đổi đi kèm để khắc phục việc thiếu cổng 12VHPWR trên bộ nguồn. Nhiều game thủ PC vẫn ưu tiên các bộ nguồn đời cũ hơn vì chúng thường có giá thành rẻ hơn so với các mẫu ATX 3.0 mới nhất. Các thông số ATX 3.0 và PCIe 5.0 trên bộ nguồn mới chưa đủ sức thuyết phục để thu hút game thủ chuyển đổi (ít nhất là ở thời điểm hiện tại).
Bộ nguồn Corsair HX1500i
3. Số pha VRM trên bo mạch chủ (Mainboard)
Các nhà sản xuất bo mạch chủ thường cố gắng quảng cáo bất kỳ thông số nào có thể được thể hiện bằng một con số đủ lớn trên bao bì, với niềm tin rằng điều này sẽ thuyết phục người tiêu dùng rằng mẫu sản phẩm đó tốt hơn đối thủ. Mặc dù cách này hiệu quả trong nhiều trường hợp, nhưng các thông số liên quan đến hệ thống cấp điện và thiết kế VRM (Voltage Regulator Module) của bo mạch chủ lại không quá hấp dẫn đối với game thủ phổ thông. Họ có thể đọc thông số về 9, 12, 14 hoặc 16 pha nguồn trên trang sản phẩm, nhưng sau đó sẽ nhanh chóng chuyển sang các thông số khác.
Hầu hết game thủ thường quan tâm đến các tính năng như số khe RAM, khe cắm M.2 và cổng USB trên bo mạch chủ. Sau đó, họ sẽ kiểm tra xem bo mạch có tích hợp Wi-Fi và hỗ trợ bộ nhớ RAM mà họ định mua hay không. Các tính năng khác như BIOS Flashback, màn hình debug và khe cắm nhanh cũng được ưu tiên hơn so với số pha VRM hay số lớp PCB. Một khi game thủ đã hài lòng với thiết kế, các tính năng chính và giá của một bo mạch chủ, họ thường mặc định rằng mọi thứ khác sẽ hoạt động ổn định.
Lắp đặt mainboard bên trong case Vetroo K1 Pangolin
4. DRAM cache trên SSD
Một số ổ SSD được trang bị một chip chuyên dụng bổ sung gọi là DRAM, hoạt động như một bộ nhớ đệm (cache) cho ổ đĩa. Bộ nhớ đệm này lưu trữ dữ liệu được truy cập thường xuyên để tăng tốc một số hoạt động nhất định trên PC. Hiệu năng chơi game không bị ảnh hưởng đáng kể bởi sự hiện diện của DRAM, nhưng các tác vụ ghi dữ liệu nặng, chẳng hạn như chỉnh sửa video và livestream, có thể nhận được một chút cải thiện. Tuy nhiên, DRAM không phải là một tính năng cố định trên mọi ổ SSD, và hầu hết game thủ có lẽ không biết rằng họ cần tìm kiếm nó khi mua SSD.
Các ổ SSD không có DRAM (DRAM-less) thường sử dụng một phần bộ nhớ NAND tích hợp hoặc RAM của PC (Host Memory Buffer – HMB) để thực hiện các chức năng ánh xạ và bộ nhớ đệm tương tự như SSD có DRAM. Vì điều này giúp giảm chi phí sản xuất ổ đĩa, nên SSD DRAM-less thường rẻ hơn SSD có DRAM. Ngoài tốc độ đọc/ghi và thế hệ PCIe, giá cả của một ổ SSD là một trong những yếu tố quan trọng nhất đối với hầu hết người mua. SSD có DRAM có thể mang lại một số lợi ích, nhưng game thủ không mất mát quá nhiều khi không biết đủ về chúng.
Ổ cứng SSD Samsung 990 EVO Plus
5. CAS Latency trên RAM
CAS Latency (CL) có lẽ là thông số quan trọng thứ hai trên bảng thông số kỹ thuật của RAM, nhưng hầu hết mọi người không quá chú tâm vào nó, đặc biệt là khi mua RAM DDR5. Con số đầu tiên trong chuỗi 4 số bên cạnh RAM timings chính là độ trễ CAS – khoảng thời gian RAM cần để chia sẻ dữ liệu sau khi CPU đưa ra yêu cầu. Độ trễ CAS thấp hơn có thể mang lại lợi ích cho chơi game, nhưng hiệu quả thực tế có thể khác nhau, tùy thuộc vào việc bạn đã có một bộ kit RAM đủ nhanh hay chưa.
Tần số hoặc tốc độ của bộ kit RAM là yếu tố thu hút sự chú ý nhiều nhất từ người mua phổ thông. Với RAM DDR5, game thủ thường không quá phân biệt giữa, ví dụ, một bộ DDR5-6000 CL30 và một bộ DDR5-6000 CL36 – họ sẽ mua bất cứ bộ nào rẻ hơn. RAM DDR5 đã đủ nhanh, và việc mua RAM có độ trễ thấp hơn hoặc tự tinh chỉnh timings thủ công không mang lại lợi ích đáng kể trong chơi game. Hầu hết game thủ sẽ chọn một bộ kit 6.400MT/s hoặc 7.200MT/s thay vì một bộ có độ trễ thấp hơn, miễn là sự khác biệt về giá là tối thiểu.
Hai thanh RAM Crucial Pro Overclocking DDR5-6000
6. Hệ số nhân mở khóa (Unlocked Multiplier) trên CPU
Một CPU có hệ số nhân mở khóa cho phép bạn đặt tần số (và điện áp) mong muốn để ép xung nó vượt quá các cài đặt mặc định. Hầu hết các CPU AMD Ryzen và CPU Intel với hậu tố “K” đều có hệ số nhân mở khóa, và có thể được ép xung để tăng thêm hiệu năng. Tuy nhiên, việc ép xung CPU không còn phổ biến như trước đây, một phần vì các nhà sản xuất thường điều chỉnh các CPU hiện đại khá sát với giới hạn của chúng.
Game thủ phổ thông đơn giản chỉ muốn một CPU mạnh mẽ có thể tự động tăng tốc khi cần, và hoạt động tốt với card đồ họa của họ. Họ không hứng thú với việc tinh chỉnh CPU một cách tỉ mỉ để đạt được những cải thiện nhỏ. Nhiều người thậm chí có thể không biết rằng họ có thể ép xung bộ xử lý của mình một cách dễ dàng; họ cho rằng đó là một quá trình phức tạp có thể làm hỏng CPU.
Mặc dù những nguy hiểm của việc ép xung có thể bị phóng đại, nhưng game thủ không mất mát gì khi bỏ qua nó. Các tựa game PC hiện đại phụ thuộc rất nhiều vào GPU, và một CPU đủ mạnh với cài đặt gốc là quá đủ cho hầu hết game thủ.
Card đồ họa GTX 1660 Ti được lắp đặt trong một bộ PC gaming
7. AI TOPS trên GPU
Nvidia đã đầu tư mạnh mẽ vào AI trong nhiều năm, nhưng với sự ra mắt của dòng RTX 50 series, cam kết đó đã đạt đến tầm cao mới. Công ty không chỉ tiếp thị mạnh mẽ các khung hình được tạo bằng AI mà không đi sâu vào mức độ tăng hiệu năng thô so với dòng RTX 40 series, mà còn liên tục hiển thị các con số TOPS của từng GPU tại sự kiện CES của mình. TOPS, hay nghìn tỷ phép toán mỗi giây, là một chỉ số lý thuyết về hiệu năng AI của GPU và NPU.
Với việc nhấn mạnh các chỉ số GPU TOPS trong các slide của Nvidia, bạn có thể nghĩ rằng game thủ đang rất quan tâm đến khả năng AI của các GPU Nvidia mới nhất. Ngược lại, hầu như không ai quan tâm đến việc RTX 5090 hay RTX 5080 có bao nhiêu TOPS. Thay vào đó, cuộc thảo luận sau khi ra mắt chủ yếu xoay quanh tính năng Multi Frame Generation của Nvidia, tính khả thi của các mức giá MSRP được công bố, và việc chờ đợi các bài kiểm tra từ bên thứ ba để tiết lộ hiệu năng thực tế của các card Blackwell.
Jensen Huang trình bày về hiệu năng RTX 5070 tại CES 2025
Game thủ Việt thường bỏ qua các thông số kỹ thuật tưởng chừng quan trọng
Nhiều thông số trong danh sách này có vẻ rất quan trọng đối với một chuyên gia, nhưng hầu hết game thủ Việt không quá coi trọng chúng. Miễn là họ bị thuyết phục về thương hiệu, giá cả và hiệu năng chính của một sản phẩm, họ sẽ tiến hành mua nó. Các thông số ít được biết đến hoặc thường bị bỏ qua không phải là yếu tố quyết định. Việc xu hướng này là đúng hay sai không phải là điều để chúng ta phán xét, nhưng rõ ràng là các nhà sản xuất đôi khi không biết khía cạnh nào của một linh kiện sẽ nhận được nhiều sự chú ý nhất. Họ đôi khi quảng cáo những thông số mà game thủ phổ thông không thực sự quan tâm.
Vậy còn bạn, khi lựa chọn linh kiện để xây dựng bộ PC gaming, bạn có thường chú ý đến những thông số này không? Hãy chia sẻ ý kiến của bạn trong phần bình luận nhé!
